پزشک شهر - شنوایی نقش حیاتی در ارتباط انسان با دنیای اطراف ایفا میکند. اختلالات شنوایی میتوانند به شکلهای مختلفی بروز کنند که یکی از آنها اختلال طیف نوروپاتی شنوایی (ANSD) است. این اختلال با سایر انواع کم شنوایی متفاوت است زیرا مشکل اصلی در گوش داخلی یا حلزون گوش نیست، بلکه در نحوه انتقال پیامهای صوتی از گوش داخلی به مغز و پردازش آنها در مغز است.
مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک میکند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفا جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.
اختلال طیف نوروپاتی شنوایی (ANSD) چیست؟
اختلال نوروپاتی شنوایی یک مشکل شنوایی است که در آن گوش داخلی ممکن است قادر به تشخیص طبیعی صداها باشد، اما انتقال این صداها به مغز بهدرستی انجام نمیشود. این اختلال بیشتر در نوزادان شایع است و باعث میشود که آنها نتوانند صدای فرد را به درستی تشخیص دهند یا گفتار را بهطور واضح درک کنند.
افرادی که دچار ANSD هستند، ممکن است قادر به شنیدن صداها باشند، اما این صداها برایشان ناهماهنگ و مبهم به نظر میرسند. این اختلال به ویژه در شنوایی گفتار مشکل ایجاد میکند. به عبارت دیگر، کودک ممکن است صدای محیط یا صدای دیگران را بشنود، اما نتواند کلمات یا جملات را بهدرستی تشخیص دهد.
این اختلال میتواند تأثیر زیادی بر توانایی فرد در یادگیری زبان و ارتباطات اجتماعی داشته باشد، زیرا درک واضح گفتار برای تعاملات روزمره بسیار ضروری است. در بسیاری از موارد، این کودکان ممکن است در محیطهای اجتماعی و تحصیلی دچار مشکل شوند. اختلال نوروپاتی شنوایی بر شنوایی و درک گفتار تأثیر میگذارد و میتواند در نوزادان شایع باشد.
علت بروز اختلال طیف نوروپاتی شنوایی (ANSD)
دلیل دقیق بروز اختلال نوروپاتی شنوایی هنوز بهطور کامل برای محققان مشخص نشده است، اما آنها بر این باورند که این اختلال ممکن است ناشی از چندین عامل مختلف باشد. برخی از شایعترین علل بروز ANSD عبارتند از:
- ژنتیک: عوامل وراثتی میتوانند نقش مهمی در بروز این اختلال داشته باشند. برخی از جهشهای ژنتیکی میتوانند سبب آسیب به سیستم شنوایی در سطح گوش داخلی یا اعصاب شنوایی شوند.
- ضربه به مغز: آسیبهای مغزی که ممکن است در حین تولد یا در مراحل بعدی زندگی رخ دهند، میتوانند منجر به اختلال در انتقال سیگنالهای شنوایی از گوش به مغز شوند.
- زردی شدید در دوران نوزادی: نوزادانی که در معرض زردی شدید قرار دارند، ممکن است دچار مشکلات شنوایی از جمله ANSD شوند.
- کمبود اکسیژن هنگام تولد: نوزادانی که در هنگام تولد با کمبود اکسیژن مواجه میشوند، در معرض خطر بروز اختلالات شنوایی قرار دارند.
- اختلالات نقص ایمنی: برخی از اختلالات نقص ایمنی میتوانند به آسیبهای شنوایی منجر شوند و خطر بروز ANSD را افزایش دهند.
- بیماریهای عفونی مثل اوریون: بیماریهای عفونی که بر سیستم شنوایی تأثیر میگذارند، مانند اوریون، میتوانند باعث بروز ANSD شوند.
- اختلالات عصبی (آتاکسی فردریش): بیماریهایی مانند آتاکسی فردریش که بر سیستم عصبی تأثیر میگذارند، میتوانند به بروز اختلالات شنوایی از جمله ANSD منجر شوند.
- تولد زودهنگام نوزاد: نوزادانی که بهطور زودهنگام به دنیا میآیند، به دلیل عدم تکامل کامل سیستم شنوایی خود ممکن است در معرض خطر ابتلا به ANSD قرار بگیرند.
این عوامل میتوانند به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر باعث اختلال طیف نوروپاتی شنوایی شوند.
علائم اختلال طیف نوروپاتی شنوایی (ANSD)
اختلال طیف نوروپاتی شنوایی (ANSD) ممکن است در مراحل مختلف زندگی کودک خود را نشان دهد و گاهی علائم آن بهویژه در نوزادان و کودکان خردسال ممکن است تا زمانی که مشکلات شنوایی عمیقتر شوند، نمایان نشود. برخی از علائم این اختلال عبارتند از:
- عدم واکنش کودک به صداهای بلند: کودک ممکن است به صداهای بلند اطراف خود واکنشی نشان ندهد که این علامت میتواند نشاندهنده مشکل شنوایی باشد.
- پاسخ متناقض به گفتار والدین: کودک در پاسخ به صحبتهای والدین ممکن است بهطور متناقض واکنش نشان دهد؛ یعنی گاهی به خوبی به صداها واکنش میدهد و گاهی اصلاً هیچ واکنشی نشان نمیدهد.
- عدم توانایی تولید هجا و خندیدن تا 8 ماهگی: در این اختلال، ممکن است کودک قادر به تولید هجاهای ساده و حتی خندیدن تا 8 ماهگی نباشد که میتواند نشاندهنده مشکلات شنوایی باشد.
- عدم توانایی درک گفتار، خصوصاً در محیطهای پر سروصدا: کودک ممکن است درک گفتار را بهویژه زمانی که محیط اطراف شلوغ است، مشکل پیدا کند.
- تغییر شنوایی کودک بهطور روزانه یا حتی ساعتی: شنوایی کودک ممکن است بهطور متناوب تغییر کند و در برخی مواقع بهتر از بقیه زمانها باشد. این نوسانات در شنوایی یکی از ویژگیهای اختلال ANSD است.
- عدم توانایی نوزاد در تقلید صدا و پاسخ به خواستههای ساده والدین تا 12 ماهگی: یکی از نشانههای اختلال شنوایی، عدم توانایی نوزاد در تقلید صداها و پاسخ به خواستههای ساده والدین تا 12 ماهگی است.
این علائم میتوانند نشاندهنده اختلالاتی در سیستم شنوایی باشند و در صورت مشاهده آنها، مراجعه به پزشک متخصص گوش حلق و بینی در شیراز برای تشخیص دقیق و درمان لازم توصیه میشود.
تشخیص نوروپاتی شنوایی
نوروپاتی شنوایی (ANSD) از طریق مجموعهای از آزمایشهای تشخیصی خاص قابل شناسایی است. این آزمایشها به متخصصان کمک میکند تا عملکرد سیستم شنوایی فرد را ارزیابی کنند و به تشخیص دقیق برسند. برخی از این آزمایشها عبارتند از:
- پاسخ شنوایی ساقه مغز (ABR): در این آزمایش، فرد در معرض یک سری صداها قرار میگیرد و الکترودهایی که روی گوش و سر قرار دارند، الگوهای موج مغز را تشخیص میدهند. در افراد مبتلا به نوروپاتی شنوایی، معمولاً پاسخ کمی به این صداها داده میشود یا اصلاً هیچ پاسخ مغزی دیده نمیشود.
- انتشار گازهای صوتی (OAE): در این آزمایش، یک میکروفون ریز در داخل کانال گوش قرار میگیرد تا بررسی کند که آیا سلولهای حلزونی گوش داخلی به درستی کار میکنند یا خیر. در افراد مبتلا به نوروپاتی شنوایی، سلولهای مویی گوش داخلی ممکن است بهطور غیر طبیعی عمل کنند و این آزمایش ضعفهای ایجاد شده توسط این سلولها را شناسایی میکند.
- سایر تستهای شنوایی: آزمایشهای شنوایی دیگر مانند تشخیص گفتار میتوانند به شناسایی مشکلات شنوایی کمک کنند. افراد مبتلا به نوروپاتی شنوایی در محیطهای پر سروصدا معمولاً عملکرد ضعیفی در تشخیص گفتار دارند.
آزمایشهای دیگر: برای رد شرایط پزشکی دیگری که علائمی مشابه نوروپاتی شنوایی دارند، مانند بیماری اسکلروز، آزمایشهای اضافی انجام میشود تا تشخیص دقیقتری حاصل شود.
این آزمایشها به پزشک کمک میکنند تا تعیین کند که آیا فرد به اختلال نوروپاتی شنوایی مبتلا است و وضعیت شنوایی او به چه صورت است.
درمان فعلی برای اختلال نوروپاتی شنوایی (ANSD)
درمان اختلال نوروپاتی شنوایی (ANSD) به دلیل تنوع در شدت و نوع آسیبهای موجود در مسیر شنوایی، نیاز به رویکردی چندجانبه دارد. این رویکرد شامل ارزیابی و درمانهای متناسب با علت و شدت اختلال است. در این زمینه، روشهای درمانی مختلفی برای بهبود شنوایی و مهارتهای زبانی افراد مبتلا به ANSD وجود دارد.
- ارزیابی ژنتیکی: در برخی موارد، ارزیابی ژنتیکی میتواند کمککننده باشد تا پزشک علت ANSD را شناسایی کند و درمانهای خاصتری را پیشنهاد دهد.
- درمان گفتار-زبان (SLP): درمان مداوم با گفتار-زبان برای بهینهسازی توسعه مهارتهای زبانی توصیه میشود. این درمان به کودکان کمک میکند تا بهبود مهارتهای گفتاری خود را داشته باشند.
- سیستم مدولاسیون فرکانس (FM): سیستم FM به کاربر کمک میکند تا صداها را با حداقل نویز پسزمینه از طریق گیرندهای در گوش یا سایر قسمتهای بدن بشنود. این سیستم برای محیطهای پر سروصدا مانند کلاسهای درس بسیار مفید است.
- سمعک: برای کودکانی که کمشنوایی خفیف تا متوسط دارند، استفاده از سمعک توصیه میشود. سمعکها صداها را تقویت میکنند، اما به خودی خود نمیتوانند مشکل اصلی ANSD که انتقال نادرست صدا از عصب شنوایی به مغز است را حل کنند.
- کاشت حلزون: برای کودکانی که کمشنوایی متوسط تا عمیق دارند و دچار مشکلات شدید درک گفتار هستند، کاشت حلزون میتواند گزینه درمانی مناسبی باشد. این روش بهویژه زمانی مؤثر است که توانایی درک گفتار و رشد زبان بهطور قابل توجهی بهبود نیابد.
در نهایت، درمان ANSD نیاز به پیگیری طولانیمدت و همکاری با تیمی از متخصصان مختلف مانند شنوایی سنجی در شیراز، متخصص گوش و حلق و بینی، متخصص مغز و اعصاب، و درمانگران گفتار-زبان دارد. این درمانها میتوانند به کودکان مبتلا به ANSD کمک کنند تا مهارتهای شنوایی و زبانی خود را بهبود دهند، اما تاکنون درمان قطعی برای این اختلال یافت نشده است.
جمع بندی
ANSD یک اختلال شنوایی پیچیده است که میتواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی فرد داشته باشد. تشخیص زودهنگام و استفاده از روشهای درمانی مناسب میتواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کند. در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک، مراجعه به متخصص گوش، حلق و بینی یا شنواییشناس ضروری است.
