پزشک شهر - قرصهای اورژانسی به عنوان یک روش پیشگیری اضطراری از بارداری در مواقعی که روشهای معمول پیشگیری از بارداری با شکست مواجه شده یا رابطه جنسی محافظت نشده رخ داده است، مورد استفاده قرار میگیرند. پس از مصرف این قرصها، بسیاری از افراد نگران این هستند که آیا قرص اورژانسی اثر کرده است یا خیر. در این مطلب به بررسی این موضوع پرداخته و به سؤالاتی مانند "از کجا بفهمیم قرص اورژانسی اثر کرده؟" پاسخ خواهیم داد.
مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک میکند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفا جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.
نحوه مصرف انواع قرص اورژانسی
قرصهای اورژانسی برای پیشگیری از بارداری پس از رابطه جنسی بدون محافظت طراحی شدهاند. این قرصها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند؛ قرص پروژسترون و قرص ترکیبی. هر کدام از این قرصها نحوه مصرف خاص خود را دارند که در ادامه توضیح داده میشود.
1. قرص پروژسترون (لوونورژسترول)
این نوع قرصها تنها حاوی پروژسترون هستند و ماده فعال آن، لوونورژسترول است. این قرصها معمولاً بهعنوان قرصهای اورژانسی تک دوره ای یا دوتایی در دسترس هستند. مکانیسم عمل این قرصها با تأخیر انداختن یا جلوگیری از تخمکگذاری عمل میکند. اثر بخشی این قرصها هر چه سریعتر مصرف شوند، بیشتر خواهد بود.
- بهترین زمان مصرف: هر چه سریعتر پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شوند، بهتر است. این قرصها میتوانند تا ۵ روز پس از رابطه جنسی محافظت نشده اثرگذار باشند، اما اثر بخشی آنها به مرور زمان کاهش مییابد.
نحوه مصرف:
- نمونه یک عددی: بلافاصله پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شود.
- نمونه دو عددی: یک عدد بلافاصله پس از رابطه جنسی محافظت نشده و قرص بعدی ۱۲ ساعت بعد مصرف شود.
2. قرص ترکیبی (استروژن و پروژسترون)
این نوع قرصها از ترکیب استروژن و پروژسترون ساخته شدهاند و معمولاً نسبت به قرصهای پروژسترون تنها، اثر بخشی کمتری دارند. این قرصها برای زنانی که نسبت به قرصهای پروژسترون حساسیت دارند مناسبتر هستند.
- بهترین زمان مصرف: مشابه قرص پروژسترون، این قرصها نیز باید هر چه سریعتر پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شوند و میتوانند تا ۵ روز پس از آن اثرگذار باشند.
- نحوه مصرف: معمولاً این قرصها بهصورت بستههای ترکیبی در دسترس هستند و به دستور پزشک یا راهنمای محصول مصرف میشوند.
برای مشاهده نظرات مردم میتوانید عبارت از کجا بفهمیم قرص اورژانسی اثر کرده نی نی سایت را جستجو کنید.
در چه صورت قرص اورژانسی اثر نمیکند؟
قرصهای اورژانسی یک روش پیشگیری از بارداری پس از رابطه جنسی بدون محافظت هستند که تا ۸۵ درصد میتوانند از بارداری ناخواسته جلوگیری کنند. اما برای حصول حداکثر اثر بخشی، باید به زمان مصرف و شرایط خاص توجه کرد. در اینجا به عوامل مختلفی که میتوانند اثر قرص اورژانسی را کاهش دهند، اشاره میشود:
1. تأخیر در مصرف قرص اورژانسی
قرصهای اورژانسی باید هر چه سریعتر پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شوند. هرچه زمان مصرف از رابطه جنسی فاصله بیشتری بگیرد، اثربخشی قرص کاهش مییابد. بهطور معمول، این قرصها باید حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از رابطه مصرف شوند، و هر چه زودتر مصرف شوند، مؤثرتر خواهند بود.
2. وزن بالا
افرادی که وزن آنها بالای ۷۵ کیلوگرم هستند، ممکن است اثرگذاری قرصهای اورژانسی کاهش یابد. این کاهش اثرگذاری به دلیل تغییرات هورمونی در بدن و نحوه متابولیسم داروها است.
3. شاخص توده بدنی (BMI) بالا
اگر شاخص توده بدنی شما بالای ۳۰ باشد، احتمال اثرگذاری قرصهای اورژانسی کاهش مییابد. این موضوع به دلیل تأثیرات متابولیک بدن بر فرآیند جذب و استفاده از داروها است.
4. تداخل دارویی
مصرف برخی داروها میتواند اثربخشی قرصهای اورژانسی را مختل کند. از جمله این داروها میتوان به آنتیبیوتیکها، قرصهای ضد افسردگی، آرامبخشها و آنتیاکسیدانها اشاره کرد. این داروها ممکن است فرآیند جذب یا عملکرد هورمونها در قرصهای اورژانسی را تغییر دهند.
5. مشکلات گوارشی و کبدی
بیماریهایی که بر گوارش یا کبد تأثیر میگذارند، ممکن است فرآیند جذب و متابولیسم دارو را تحت تأثیر قرار دهند و اثر قرصهای اورژانسی را کاهش دهند.
6. آغاز تخمکگذاری
اگر تخمکگذاری آغاز شده باشد، مکانیسم عمل قرص اورژانسی برای جلوگیری از تخمکگذاری یا لانهگزینی تخمک بارور شده مختل میشود. این قرصها در صورتی که تخمکگذاری رخ داده باشد، نمیتوانند از بارداری جلوگیری کنند.
7. مصرف مکرر و طولانی مدت
اگر قرصهای اورژانسی بهطور مکرر و طولانیمدت استفاده شوند، ممکن است اثرگذاری آنها کاهش یابد و حتی عوارض جانبی مانند اختلالات هورمونی، قاعدگی نامنظم و مشکلات گوارشی را به همراه داشته باشد.
قرصهای اورژانسی نباید بهعنوان یک روش پیشگیری از بارداری همیشگی یا جایگزین روشهای پیشگیری دائمی (مانند روشهای هورمونی یا آییودی) استفاده شوند. در صورتی که نیاز به استفاده مکرر از این قرصها دارید، بهتر است با یک پزشک متخصص زنان و زایمان در شیراز مشورت کنید.
اگر بعد از مصرف قرص اورژانسی در شک و تردید هستید یا علائم غیرمعمولی مشاهده کردید، انجام تست بارداری یا مشاوره با پزشک برای اطمینان از اثر بخشی قرص اورژانسی توصیه میشود.
بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی
بهترین زمان برای مصرف قرصهای اورژانسی، بلافاصله پس از رابطه جنسی محافظت نشده است. هر چه سریعتر مصرف شوند، اثربخشی آنها بیشتر خواهد بود. متخصصان توصیه میکنند که این قرصها باید تا حداکثر ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی مصرف شوند. اگر قرصهای اورژانسی در این زمان مصرف شوند، احتمال جلوگیری از بارداری بسیار بالا است. برخی از انواع قرصهای اورژانسی مانند قرصهای حاوی لوونورژسترل، میتوانند تا ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی مؤثر باشند، اما مصرف آنها در ۲۴ ساعت اول بهترین نتیجه را به همراه دارد.
همچنین، برخی از قرصهای ترکیبی که حاوی استروژن و پروژسترون هستند، ممکن است تا ۵ روز پس از رابطه جنسی قابل استفاده باشند، اما معمولاً اثربخشی آنها نسبت به قرصهای تکمادهای (پروژسترون) کمتر است. به طور کلی، برای جلوگیری از بارداری ناخواسته، بهترین توصیه این است که قرص اورژانسی هر چه زودتر پس از رابطه جنسی مصرف شود.
چه عواملی اثربخشی قرص اورژانسی را کاهش میدهد؟
برخی از عوامل میتوانند اثربخشی قرصهای اورژانسی را کاهش دهند. از جمله این عوامل میتوان به مصرف مواد غذایی، داروها و مکملها اشاره کرد که میتوانند تأثیر قرص اورژانسی را کاهش دهند. به عنوان مثال، کربوهیدراتهای ساده مانند قند، شکر و شیرینکنندههای مصنوعی ممکن است بر جذب و اثرگذاری قرص تأثیر بگذارند. بنابراین، بهتر است تا حداقل دو ساعت قبل و بعد از مصرف قرص اورژانسی از مصرف شیرینیجات و مواد غذایی حاوی قند خودداری شود.
علاوه بر مواد غذایی، برخی داروها نیز میتوانند با تأثیرگذاری قرص اورژانسی تداخل داشته باشند. داروهایی مانند کاربامازپین، فنوباربیتال، فنیتوئین، ریفامپین و تتراسایکلین از جمله داروهایی هستند که میتوانند باعث کاهش اثربخشی قرصهای اورژانسی شوند.
همچنین، مصرف آنتیاکسیدانهای قوی مانند ویتامین E و C نیز ممکن است بر تأثیر قرص اورژانسی تأثیر منفی بگذارد. بنابراین، بهتر است در زمان مصرف قرص اورژانسی از مصرف این مکملها خودداری کنید. برای دستیابی به بهترین نتیجه، همیشه بهتر است با پزشک زوج درمانگر شیراز مشورت کنید و از هرگونه تداخل دارویی یا غذایی آگاه باشید.
چگونه بفهمیم قرص اورژانسی اثر کرده است؟
برای فهمیدن اینکه قرص اورژانسی اثر کرده است یا نه، باید به علائمی توجه کرد که پس از مصرف آن بروز میکند. در صورتی که قرص اورژانسی در مدت زمان مناسب (بین ۷۲ ساعت تا پنج روز پس از رابطه جنسی محافظت نشده) مصرف شده باشد، احتمال جلوگیری از بارداری بسیار بالا است. یکی از نشانههایی که میتواند نشاندهنده اثرگذاری قرص باشد، شروع قاعدگی در زمان معمول است. اما اگر پس از مصرف قرص اورژانسی، تا دو هفته خونریزی قاعدگی شروع نشود، این احتمال وجود دارد که تخمکگذاری آغاز شده باشد و در این صورت بهتر است به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
همچنین، مصرف قرصهای اورژانسی ممکن است باعث تغییراتی در زمان شروع قاعدگی شود. این تغییرات میتواند به صورت زودتر یا دیرتر شدن شروع پریود بروز کند. به همین دلیل، تأخیر یا نامنظمی در زمان شروع پریود بعد از مصرف قرص اورژانسی طبیعی است و معمولاً نگرانکننده نیست. با این حال، اگر علائم غیرمعمول یا نگرانیهای دیگری دارید، توصیه میشود که با پزشک آزمایشگاه بارداری در شیراز مشورت کنید.
عواملی که بر اثربخشی قرص اورژانسی تأثیر میگذارند
- زمان مصرف: هرچه زودتر پس از رابطه جنسی محافظت نشده قرص اورژانسی مصرف شود، اثربخشی آن بیشتر خواهد بود.
- وزن: در افراد چاق، اثربخشی قرص اورژانسی ممکن است کمی کاهش یابد.
- نوع قرص اورژانسی: انواع مختلفی از قرصهای اورژانسی وجود دارد که ممکن است اثربخشی متفاوتی داشته باشند.
- تداخل دارویی: برخی از داروها ممکن است با قرص اورژانسی تداخل داشته باشند و اثربخشی آن را کاهش دهند.
نکات مهم درباره عدم اثربخشی قرصهای اورژانسی
برای جلوگیری از عدم اثربخشی قرصهای اورژانسی، به نکات زیر توجه کنید:
- زمان مصرف قرص: هر چه قرص اورژانسی سریعتر پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شود، احتمال اثربخشی آن بیشتر خواهد بود. مصرف سریعتر، تأثیر آن را افزایش میدهد.
- دقت در مصرف: استفاده نادرست از قرصهای اورژانسی، مانند مصرف کمتر یا بیشتر از دوز توصیهشده، میتواند اثربخشی آنها را کاهش دهد. باید طبق دستورالعمل پزشک یا برچسب دارو، دوز صحیح مصرف شود.
- آغاز تخمکگذاری: اگر فرآیند تخمکگذاری شروع شده باشد، قرصهای اورژانسی نمیتوانند از بارداری جلوگیری کنند. این داروها قبل از تخمکگذاری مؤثرتر هستند.
- تأثیر الکل و سیگار: مصرف الکل و سیگار قبل یا بعد از مصرف قرصهای اورژانسی میتواند بر عملکرد آنها تأثیر منفی بگذارد و اثربخشی قرصها را کاهش دهد.
- مشاوره با پزشک: اگر داروهای دیگری مصرف میکنید، به خصوص آنتیبیوتیکها یا داروهای ضد افسردگی، حتماً قبل از استفاده از قرصهای اورژانسی با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. تداخل دارویی میتواند اثربخشی قرص را مختل کرده و عوارض جانبی ایجاد کند.
جمع بندی
قرصهای اورژانسی میتوانند در مواقع اضطراری از بارداری ناخواسته جلوگیری کنند. اما برای اطمینان از اثربخشی آنها، باید به موقع مصرف شوند و عواملی مانند وزن و تداخل دارویی در نظر گرفته شوند. اگر پس از مصرف قرص اورژانسی نگران هستید یا علائم غیرعادی را تجربه میکنید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
توجه: این مقاله صرفاً به منظور اطلاعرسانی عمومی تهیه شده است و نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی تلقی شود. برای دریافت مشاوره تخصصی، همیشه با پزشک خود مشورت کنید.
