پالمیکورت (Pulmicort)، که نام شیمیایی آن بودزوناید است، یکی از داروهای کلیدی در مدیریت بیماریهای تنفسی مزمن محسوب میشود. این دارو در اشکال مختلفی مانند نبولایزر، اسپری و کپسولهای استنشاقی موجود است، اما فرم سوسپانسیون نبولایزر (بخور) آن بهویژه برای کودکان خردسال یا افرادی که قادر به استفاده صحیح از اسپریهای دوزسنجیده (MDI) نیستند، کاربرد فراوانی دارد. در ادامه این مطلب از سایت پزشک شهر به بررسی کامل بخور پالمیکورت می پردازیم.
مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک میکند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفاً جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.
پالمیکورت چیست؟
پالمیکورت (Pulmicort) نام تجاری دارویی است که ماده فعال آن بودزوناید (Budesonide) میباشد و در گروه کورتیکواستروئیدهای استنشاقی قرار دارد. این دارو بهطور گسترده برای کنترل و پیشگیری از بیماریهای التهابی تنفسی مانند آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) تجویز میشود. هدف اصلی آن کاهش التهاب و بهبود عملکرد دستگاه تنفس است.
نحوه عملکرد پالمیکورت
پالمیکورت با کاهش التهاب و ورم در دیواره مجاری تنفسی عمل میکند. در شرایطی مانند آسم، التهاب موجب تنگ شدن راههای هوایی و بروز علائمی همچون سرفه، خسخس سینه و دشواری در تنفس میشود.
بودزوناید با اتصال به گیرندههای گلوکوکورتیکوئیدی در سلولهای پوششی راههای هوایی، ترشح مواد التهابی مانند سیتوکینها و پروستاگلاندینها را مهار میکند. در نتیجه، تورم کاهش یافته، ترشح مخاط کمتر میشود و جریان هوا در ریهها بهبود مییابد. این فرایند موجب تنفس آسانتر و کنترل طولانیمدت علائم آسم میگردد.
موارد مصرف پالمیکورت (Pulmicort)
پالمیکورت با داشتن ترکیب فعال بودزوناید (Budesonide) یکی از داروهای پرکاربرد در درمان بیماریهای التهابی مجاری تنفسی است. پزشکان معمولاً این دارو را برای کنترل طولانیمدت علائم تنفسی و جلوگیری از بروز حملات شدید تجویز میکنند. کاربردهای اصلی آن عبارتاند از:
- درمان آسم: پالمیکورت بهعنوان داروی کنترلکنندهی آسم مزمن به کار میرود. مصرف منظم آن باعث کاهش التهاب مجاری هوایی، پیشگیری از بروز حملات آسمی و کاهش نیاز به داروهای اورژانسی میشود.
- بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD): در بیماران مبتلا به COPD، پالمیکورت به کاهش التهاب و تسهیل عبور جریان هوا در ریهها کمک میکند. مصرف مداوم آن میتواند شدت سرفه، خسخس سینه و تنگی نفس را کاهش دهد.
- کروپ (خروسک): در کودکان مبتلا به خروسک، التهاب ناحیه حنجره و نای موجب گرفتگی صدا و سختی در تنفس میشود. پالمیکورت با خاصیت ضدالتهابی خود، ورم را کاهش داده و به بهبود تنفس کمک میکند.
- برونشیولیت: در موارد خاص، بهویژه در نوزادان و کودکان، پزشک ممکن است پالمیکورت را برای درمان التهاب برونشیولها تجویز کند تا تنفس کودک راحتتر شود.
آشنایی با انواع نبولایزر و نحوه آمادهسازی آن ها
برای استفاده از بخور پالمیکورت، باید دستگاه نبولایزر (Nebulizer) را بهدرستی آماده و استفاده کنید. نبولایزر دارو را به ذرات بسیار ریز تبدیل میکند تا بتوان آن را بهصورت استنشاقی وارد ریهها کرد.
انواع نبولایزرها
بهطور کلی دو نوع اصلی از نبولایزرها وجود دارد:
نبولایزرهای جت (Jet Nebulizers):
این نوع با استفاده از کمپرسور هوا، دارو را به ذرات مهمانند تبدیل میکند. نبولایزرهای جت معمولاً مقرونبهصرفهتر هستند، اما زمان درمان با آنها ممکن است طولانیتر باشد. از نمونههای رایج این نوع، میتوان به نبولایزر زنیت (Zenith) اشاره کرد.
نبولایزرهای مش (Mesh Nebulizers):
در این مدلها از یک غشای ارتعاشی بسیار نازک برای ایجاد ذرات دارو استفاده میشود. این نوع دستگاهها سریعتر، بیصداتر و کارآمدتر از نبولایزرهای جت هستند، هرچند معمولاً قیمت بالاتری دارند. از نمونههای معروف آن میتوان نبولایزر امرون (Omron Micro Air U100) را نام برد.
مراحل آماده سازی نبولایزر برای استفاده از پالمیکورت
- شستوشوی دستها: قبل از شروع، دستهای خود را با آب و صابون بشویید تا از ورود آلودگی به سیستم تنفسی جلوگیری شود.
- تمیز کردن قطعات دستگاه: اطمینان حاصل کنید که تمام بخشهای نبولایزر مانند مخزن دارو، ماسک یا دهانی، لوله و کمپرسور تمیز و خشک باشند. در صورت لزوم، آنها را طبق دستورالعمل سازنده بشویید و ضدعفونی کنید.
- اتصال قطعات: اجزای دستگاه را طبق دفترچه راهنما به یکدیگر وصل کنید تا از عملکرد صحیح نبولایزر مطمئن شوید.
- آمادهسازی دارو: دوز تجویز شدهی پالمیکورت را طبق دستور پزشک آماده نمایید. این دارو معمولاً به صورت سوسپانسیون استنشاقی در ویالهای یکبار مصرف عرضه میشود.
- افزودن دارو به مخزن: محتویات ویال را به مخزن نبولایزر بریزید. در برخی موارد، ممکن است پزشک توصیه کند دارو را با محلول نرمال سالین (آب نمک استریل) رقیق کنید تا فرآیند نبولیزه شدن راحتتر انجام گیرد.
- نصب ماسک یا دهانی: در پایان، ماسک یا دهانی دستگاه را به مخزن متصل کرده و از قرارگیری صحیح آن روی صورت یا دهان اطمینان حاصل کنید. سپس دستگاه را روشن کرده و طبق مدتزمان تعیینشده، بخار دارو را بهآرامی استنشاق کنید.
دوز مصرف پالمیکورت
دوز دقیق پالمیکورت توسط پزشک تعیین میشود و به عوامل مختلفی مانند سن، وزن، شدت بیماری و پاسخ فرد به درمان بستگی دارد.
دوز معمول در کودکان
- آسم: 0.25 تا 1 میلیگرم در روز، یک یا دو دوز تقسیم شده.
- کروپ: معمولاً 2 میلیگرم به صورت یک دوز واحد.
دوز معمول در بزرگسالان
- آسم: 0.5 تا 2 میلیگرم در روز، به صورت یک یا دو دوز تقسیم شده.
- COPD: 0.5 تا 1 میلیگرم در روز، یک یا دو دوز.
نکات مهم و احتیاط ها درباره بخور پالمیکورت
- مشورت با پزشک: قبل از شروع مصرف، با دکتر متخصص ریه در شیراز مشورت کنید.
- اطلاعرسانی: هر گونه حساسیت دارویی یا مصرف داروی دیگر را به پزشک اطلاع دهید.
- بارداری و شیردهی: در صورت بارداری یا شیردهی، قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
- عفونتها: در صورت وجود عفونت قارچی یا ویروسی، پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید.
- بیماریهای زمینهای: دیابت، گلوکوم یا آب مروارید را به پزشک اطلاع دهید.
- قطع ناگهانی دارو: از توقف خودسرانه دارو خودداری کنید تا از بازگشت علائم جلوگیری شود.
- نگهداری: در دمای اتاق، دور از نور مستقیم و رطوبت، و دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
عوارض جانبی بخور پالمیکورت
پالمیکورت معمولاً بیخطر است، اما ممکن است برخی عوارض ایجاد شود:
شایع ترین عوارض
- تحریک گلو: اغلب خفیف، با غرغره کردن آب نمک کاهش مییابد.
- خشونت صدا: معمولاً موقتی است و با کاهش دوز یا استفاده از اسپیسر قابل کنترل.
- عفونت قارچی دهان (برفک): برای پیشگیری، بعد از هر بار مصرف دهان را با آب بشویید.
- سرفه: گاهی ایجاد میشود و با استفاده از اسپری برونکودیلاتور قبل از پالمیکورت قابل کاهش است.
جمع بندی
پالمیکورت (بودزوناید) یک داروی استنشاقی کورتیکواستروئیدی است که با کاهش التهاب مجاری تنفسی به کنترل و پیشگیری از علائم آسم، COPD، کروپ و برونشیولیت کمک میکند. مصرف صحیح آن از طریق نبولایزر و رعایت دوز تجویز شده توسط پزشک، همراه با شستشوی دهان پس از استنشاق، نقش مهمی در بهبود تنفس و کاهش عوارض جانبی مانند تحریک گلو و عفونت قارچی دهان دارد. رعایت نکات ایمنی، مشورت با پزشک در صورت بارداری، شیردهی یا بیماریهای زمینهای و نگهداری درست دارو، استفاده مؤثر و ایمن از پالمیکورت را تضمین میکند.
منبع: www.news-medical.net
