ارتودنسی یکی از بهترین روش‌ها برای مرتب‌سازی دندان‌ها و اصلاح مشکلات روی هم رفتگی آنهاست. در حالت ایده‌آل، دندان‌ها باید به‌طور منظم کنار یکدیگر قرار گیرند، اما در صورت بروز ناهنجاری‌های دندانی، جای نگرانی نیست؛ زیرا ارتودنسی می‌تواند این مشکل را برطرف کند. بااین‌حال، بسیاری از افراد نمی‌دانند چه سنی برای انجام این درمان مناسب‌تر است و این پرسش برایشان مطرح می‌شود که ارتودنسی تا چه سنی نتیجه‌بخش خواهد بود. در ادامه این مطلب، به بررسی بهترین سن برای ارتودنسی و نکات مرتبط با آن می‌پردازیم.
مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک می‌کند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفا جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.
عوارض عدم انجام ارتودنسی
اگر قصد اصلاح نامنظمی دندان‌های خود را دارید، توجه به برخی نکات ضروری است. عدم انجام ارتودنسی می‌تواند مشکلات مختلفی ایجاد کند، از جمله:
- نامرتبی و همپوشانی دندان‌ها: این مشکل باعث دشواری در تمیز کردن دندان‌ها شده و احتمال پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه را افزایش می‌دهد.
- مشکلات بایت (سوء انسداد): عدم هم‌راستایی مناسب فک‌ها می‌تواند منجر به دشواری در جویدن و بلع غذا شود.
اختلالات گفتاری: تراز نامناسب دندان‌ها می‌تواند تلفظ برخی کلمات را دشوار کند. - فشار اضافی بر عضلات فک و صورت: این مسئله می‌تواند موجب دردهای مداوم در ناحیه صورت و فک شود.
بنابراین، انجام ارتودنسی نه‌تنها به زیبایی لبخند شما کمک می‌کند، بلکه سلامت دهان و دندان را نیز بهبود می‌بخشد.
بهترین سن برای ارتودنسی
بهترین زمان برای شروع درمان ارتودنسی در کودکان حدود 7 سالگی است. بااین‌حال، سنین 10 تا 14 سالگی نیز دوره‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود، زیرا در این بازه زمانی، دندان‌ها و فک همچنان در حال رشد هستند و درمان ارتودنسی با سرعت و راحتی بیشتری انجام می‌شود.
یکی از مزایای مهم ارتودنسی در سنین پایین این است که معمولاً نیازی به جراحی نیست، درحالی‌که در افراد بالای 18 سال، احتمال نیاز به جراحی ارتوگناتیک (جراحی اصلاحی فک) بیشتر می‌شود.
بااین‌حال، ارتودنسی تنها مختص کودکان و نوجوانان نیست. بسیاری از بزرگسالان نیز این درمان را انتخاب می‌کنند و به نتایج مطلوبی دست می‌یابند. طبق تحقیقات انجمن ارتودنتیست‌های آمریکا، از هر 5 بیمار ارتودنسی، یک نفر بالای 18 سال است. بنابراین، اگرچه دوران کودکی و نوجوانی بهترین زمان برای اصلاح موقعیت دندان‌ها است، اما در بزرگسالی نیز امکان درمان ارتودنسی با موفقیت وجود دارد.
چرا کودک باید تا قبل از 7 سالگی تحت معاینه ارتودنسی قرار بگیرد؟
معاینه زودهنگام توسط متخصص ارتودنسی می‌تواند از بسیاری از مشکلات دندانی و فکی در آینده جلوگیری کند. در ادامه، مهم‌ترین دلایل توصیه به بررسی وضعیت دندان‌های کودک قبل از 7 سالگی آورده شده است:
1. تشخیص زودهنگام مشکلات دندانی
برخی از ناهنجاری‌های دندانی و فکی در سنین پایین‌تر توسط والدین قابل تشخیص نیستند. اما متخصص ارتودنسی می‌تواند علائم اولیه بی‌نظمی‌های دندانی و فکی را شناسایی کند و از بروز مشکلات جدی‌تر در آینده جلوگیری کند.
2. بررسی وضعیت دندان‌های شیری و دائمی
گاهی ممکن است در حالی که هنوز دندان‌های شیری در دهان کودک وجود دارند، علائم اولیه مشکلات ارتودنسی مشاهده شود. این مشکلات در صورت تشخیص زودهنگام، با مداخلات ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر درمان می‌شوند.
3. ارزیابی رشد دندان‌های دائمی
در سن 7 سالگی، کودک تعدادی از دندان‌های دائمی خود را درآورده است. این موضوع به متخصص ارتودنسی اجازه می‌دهد تا الگوی رشد دندان‌ها را بررسی کرده و در صورت نیاز، راهکارهای مناسب را ارائه دهد.
4. تشخیص ناهنجاری‌های فکی
مشکلات فکی مانند اختلال در رشد فک بالا یا پایین، تنگی قوس فکی و مشکلات بایت (مال‌اکلوژن) در این سن قابل تشخیص هستند. درمان این اختلالات در کودکی بسیار راحت‌تر از بزرگسالی است، زیرا در سنین پایین، رشد فک هنوز ادامه دارد و می‌توان آن را با دستگاه‌های ارتودنسی هدایت کرد.
5. تعیین بهترین زمان برای درمان ارتودنسی
اگر کودک شما در سن 7 سالگی تحت ارزیابی متخصص ارتودنسی قرار گیرد، می‌توان بهترین زمان برای شروع درمان را مشخص کرد. این امر باعث می‌شود درمان در بهینه‌ترین زمان ممکن و با بهترین نتایج انجام شود.
معاینه کودک توسط متخصص ارتودنسی در سن 7 سالگی به شناسایی و اصلاح زودهنگام مشکلات دندانی و فکی کمک می‌کند. این اقدام نه‌تنها از درمان‌های پیچیده‌تر در آینده جلوگیری می‌کند، بلکه باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های درمانی نیز می‌شود.
چالش های ارتودنسی در سنین بالا
با افزایش سن، رشد استخوان‌های فک متوقف می‌شود و برخی تغییرات ساختاری بدون جراحی امکان‌پذیر نیستند. به همین دلیل، درمان ارتودنسی در بزرگسالان معمولاً نسبت به کودکان و نوجوانان زمان بیشتری نیاز دارد.
مدت‌زمان موردنیاز برای مرتب‌سازی دندان‌ها در هر فرد متفاوت است، اما به‌طور میانگین درمان ارتودنسی در بزرگسالان حدود دو سال طول می‌کشد.
همچنین، اگر قصد انجام ارتودنسی در سنین بالا را دارید، ممکن است نیاز به بررسی دقیق‌تری توسط متخصص ارتودنسی، دندانپزشک عمومی، و گاهی جراح فک و صورت داشته باشید. این کار به‌ویژه در مواردی که بیماری‌های لثه یا تحلیل استخوان وجود دارد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.
بنابراین، اگرچه ارتودنسی در بزرگسالی با چالش‌هایی همراه است، اما با مراجعه به بهترین دندانپزشک در شیراز و انجام بررسی‌های لازم، می‌توان به نتایج مطلوبی دست یافت.
بریس های ارتودنسی
بریس‌ها رایج‌ترین ابزار مورد استفاده در درمان ارتودنسی هستند و به دلیل تنوع بالا، قابلیت جابه‌جایی دندان‌ها در جهت‌های مختلف را دارند. این وسیله به‌طور هم‌زمان روی چندین دندان تأثیر می‌گذارد و به اصلاح ناهنجاری‌های دندانی کمک می‌کند.
ساختار بریس‌ها شامل براکت‌های سیمی متصل به سطح دندان‌ها است. این سیم‌ها معمولاً به دندان‌های آسیایی در دو انتهای فک متصل می‌شوند و می‌توان نحوه قرارگیری آن‌ها را تنظیم کرد تا فشار کنترل‌شده‌ای روی هر دندان اعمال شود. در برخی موارد، برای افزایش فشار و تسریع درمان، از نوارهای الاستیک یا فنرها نیز استفاده می‌شود.
نصب بریس‌های ارتودنسی معمولاً بین یک تا دو ساعت زمان می‌برد. پس از قرارگیری بریس، ممکن است در چند روز اول کمی درد و ناراحتی احساس کنید، اما این وضعیت طبیعی است و با گذشت زمان کاهش می‌یابد. در صورت بروز درد شدید، می‌توان با مشورت پزشک از داروهای مسکن استفاده کرد.
انواع بریس های ارتودنسی
امروزه گزینه‌های متعددی برای انتخاب بریس‌های ارتودنسی وجود دارد که نسبت به گذشته کوچک‌تر و راحت‌تر هستند. در این میان، براکت‌های فلزی، سرامیکی، پلاستیکی و لینگوال از رایج‌ترین انواع بریس‌ها محسوب می‌شوند.
1. بریس‌های فلزی (استیل ضدزنگ)
این نوع بریس‌ها همچنان پرکاربردترین گزینه در ارتودنسی محسوب می‌شوند. مزایای آن‌ها شامل دوام بالا، قیمت مناسب و تأثیرگذاری سریع‌تر نسبت به سایر انواع بریس‌ها است. برای جذابیت بیشتر، برخی افراد (به‌ویژه نوجوانان) از الاستیک‌های رنگی برای تزئین این بریس‌ها استفاده می‌کنند.
2. بریس‌های سرامیکی
براکت‌های سرامیکی همرنگ دندان بوده و کمتر جلب توجه می‌کنند. این گزینه بیشتر مورد استقبال بزرگسالان قرار می‌گیرد. بااین‌حال، هزینه بالاتر، احتمال شکستن، و فرسایش مینای دندان از جمله معایب آن‌ها هستند.
3. بریس‌های پلاستیکی (شفاف)
این نوع بریس‌ها نیز به دلیل شفاف بودن، کمتر دیده می‌شوند. اما از نظر استحکام نسبت به نوع فلزی ضعیف‌تر بوده و با گذشت زمان ممکن است تغییر رنگ داده و لکه‌دار شوند. همچنین، اصطکاک بیشتری با سیم ایجاد می‌کنند که ممکن است طول درمان را افزایش دهد.
4. بریس‌های لینگوال (پشت دندانی)
در این روش، براکت‌ها در پشت دندان‌ها نصب می‌شوند، بنابراین هنگام لبخند زدن مشخص نیستند. این نوع بریس‌ها معمولاً برای افرادی مناسب هستند که به دنبال گزینه‌ای کاملاً مخفی هستند. بااین‌حال، هزینه بالاتر، تحریک زبان و احتمال ایجاد مشکلات گفتاری از جمله چالش‌های آن محسوب می‌شوند.
هر نوع بریس ارتودنسی مزایا و معایب خاص خود را دارد. انتخاب نوع مناسب باید بر اساس نیازهای فردی، بودجه، و توصیه متخصص ارتودنسی دندان در شیراز انجام شود.
نکات مهم در انتخاب ارتودنتیست
- تخصص و تجربه: ارتودنتیستی را انتخاب کنید که تخصص و تجربه کافی در زمینه ارتودنسی داشته باشد.
- مجوز: مطمئن شوید که ارتودنتیست دارای مجوز رسمی از وزارت بهداشت است.
- نظرات بیماران: نظرات سایر بیمارانی که توسط ارتودنتیست درمان شده‌اند را بررسی کنید.
- هزینه: هزینه درمان ارتودنسی را با سایر ارتودنتیست‌ها مقایسه کنید.
جمع بندی
بهترین سن برای ارتودنسی، دوران رشد کودک و شروع رویش دندان‌های دائمی است، یعنی حدود 7 تا 14 سالگی. در این سن، اصلاح مشکلات دندانی و فکی راحت‌تر، سریع‌تر و مؤثرتر انجام می‌شود. بااین‌حال، ارتودنسی در هر سنی امکان‌پذیر است و افراد بزرگسال نیز می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.
مهم‌ترین نکته در درمان ارتودنسی، انتخاب یک متخصص ارتودنتیست باتجربه است که بتواند بهترین روش درمانی را متناسب با وضعیت دندان‌ها و فک بیمار ارائه دهد.
