تپش قلب یکی از شایعترین شکایات زنان باردار است. بسیاری از خانمها در طول دوران بارداری احساس میکنند که قلبشان سریعتر از حد معمول میتپد. این احساس طبیعی است و معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون در بدن رخ میدهد. اما آیا این تپش قلب همیشه بیخطر است؟ در این مطلب به بررسی دلایل تپش قلب در دوران بارداری، خطرات احتمالی و راههای مدیریت آن میپردازیم.
مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک میکند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفا جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.
تپش قلب در بارداری چیست؟
تپش قلب در دوران بارداری به حالتی گفته میشود که ضربان قلب به طور ناگهانی تندتر یا قویتر از حالت عادی میزند. برخی افراد ممکن است احساس کنند که قلبشان ضربان اضافه دارد یا به شدت میتپد. این حالت در دوران بارداری امری نسبتاً رایج است. در این دوره، حجم خون در بدن مادر به میزان قابل توجهی افزایش پیدا میکند. برای رساندن این خون اضافی به اندامها و جنین، قلب باید با تلاش بیشتری کار کند که این امر میتواند موجب تپش قلب شود. البته در برخی موارد، این عارضه ممکن است نشانهای از مشکلات جدی بارداری باشد و لازم است به پزشک اطلاع داده شود.
آیا تپش قلب میتواند بر بارداری تأثیر بگذارد؟
تپش قلب به خودی خود مانعی برای بارداری ایجاد نمیکند، زیرا اغلب یک وضعیت شایع و بیخطر است که در شرایط مختلفی رخ میدهد. اما در برخی موارد، تپش قلب میتواند نشاندهنده یک بیماری زمینهای باشد که ممکن است بر باروری تأثیر بگذارد. بهعنوان مثال، مشکلات هورمونی مانند پرکاری تیروئید میتوانند باعث تپش قلب شوند و بر تخمکگذاری و باروری اثر منفی بگذارند. همچنین، بیماریهای قلبی زمینهای که باعث تپش قلب میشوند ممکن است نیاز به بررسی و درمان داشته باشند تا از تأثیرات منفی بر بارداری جلوگیری شود.
نشانه های تپش قلب در دوران بارداری
تپش قلب در دوران بارداری پدیدهای رایج است که بسیاری از زنان آن را تجربه میکنند. این حالت ممکن است بهصورت ضربان تند یا لرزش قلب احساس شود و گاهی با علائمی مانند سبکی سر یا احساس فشار در قفسه سینه همراه باشد. عوامل مختلفی میتوانند موجب این تپشهای قلبی شوند.
تپش قلب در بارداری از چه زمانی شروع میشود؟
تپش قلب ممکن است در هر زمانی از دوران بارداری شروع شود، زیرا بدن مادر با تغییرات فیزیولوژیکی زیادی برای حمایت از رشد جنین مواجه میشود. زمان مشخصی برای شروع این تپشها وجود ندارد و ممکن است در هر سهماهه بارداری رخ دهد. با این حال، این عارضه در سهماهه سوم شایعتر است، زیرا با بزرگتر شدن جنین، نیاز به خون بیشتری برای حفظ سلامت او ایجاد میشود.
دلایل تپش قلب در دوران بارداری
تپش قلب در بارداری عمدتاً به دلیل افزایش حجم خون در بدن مادر رخ میدهد. با رشد و تکامل جنین، حجم خون مادر به تدریج بیشتر میشود تا نیازهای تغذیهای و اکسیژنرسانی جنین تأمین گردد. این افزایش حجم خون باعث میشود قلب با سرعت بیشتری بتپد تا خون را به تمام بخشهای بدن و جنین برساند. علاوه بر این، عوامل زیر نیز میتوانند در بروز تپش قلب نقش داشته باشند:
- استرسهای جسمی و روحی مادر
- مصرف محرکهایی مانند کافئین، الکل یا برخی داروهای سرماخوردگی
- وجود بیماریهای زمینهای مانند مشکلات قلبی یا تیروئیدی
- وضعیت بدنی نامناسب، مانند خوابیدن به پشت
نشانههای ضربان قلب غیرطبیعی در دوران بارداری
ضربان قلب غیرطبیعی در دوران بارداری میتواند بهصورت کاهش سرعت ضربان قلب (برادیکاردی) یا افزایش سرعت آن (تاکی کاردی) بروز کند. علائم این وضعیت بسته به نوع ضربان قلب متفاوت است:
1. علائم برادیکاردی (ضربان آهسته قلب)
- سرگیجه
- احساس غش یا نزدیک به غش کردن
- خستگی شدید
- تنگی نفس
- درد یا ناراحتی در قفسه سینه
2. علائم تاکیکاردی (ضربان سریع قلب)
- تپش قلب شدید
- سرگیجه یا احساس سبکی سر
- تنگی نفس
- درد یا ناراحتی در قفسه سینه
- ضربان نامنظم یا خیلی سریع
چگونه ضربان قلب غیرطبیعی در دوران بارداری تشخیص داده میشود؟
در دوران بارداری، افزایش ضربان قلب به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی بدن میتواند طبیعی باشد. اما اگر علائم شدید یا مداوم باشند، ممکن است نشانهای از ضربان قلب غیرطبیعی باشند که نیاز به ارزیابی فوری توسط پزشک متخصص زنان و زایمان در شیراز دارد. انجام چکاپهای منظم بارداری برای بررسی سلامت قلب و رفع نگرانیهای احتمالی ضروری است.
روشهای تشخیص ضربان قلب غیرطبیعی
برای تشخیص علت ضربان قلب غیرطبیعی، پزشک علائم شما را بررسی میکند، معاینه فیزیکی انجام میدهد و ممکن است آزمایشات زیر را توصیه کند:
- نوار قلب (ECG): این آزمایش فعالیت الکتریکی قلب را ثبت میکند و به شناسایی بینظمیهای ضربان قلب کمک میکند.
- هولتر مانیتور: دستگاهی است که بهطور مداوم ضربان قلب را به مدت 24 تا 48 ساعت ثبت میکند.
- اکوی قلب: از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از قلب استفاده میشود تا ساختار و عملکرد آن بررسی شود.
- آزمایش خون: برای ارزیابی عملکرد تیروئید و بررسی سایر عوامل مؤثر بر ضربان قلب انجام میشود.
- آزمایش استرس قلب: واکنش قلب به فعالیت بدنی یا استرس بررسی میشود.
چگونه ضربان قلب نامنظم در دوران بارداری درمان میشود؟
روشهای درمان ضربان قلب نامنظم در دوران بارداری بسته به نوع و علت آریتمی، مرحله بارداری، و وضعیت کلی سلامت مادر متفاوت است. پزشک پس از ارزیابی دقیق ممکن است تغییرات زیر در سبک زندگی را توصیه کند:
- کاهش استرس و اضطراب
- پرهیز از کافئین و سایر محرکها
- ورزش ملایم و منظم (با تأیید پزشک)
- نوشیدن مقدار کافی آب برای جلوگیری از کمآبی بدن
- مصرف غذاهای مقوی و متعادل
اگر ضربان قلب نامنظم به دلیل مشکلات قلبی یا بیماریهای زمینهای باشد، پزشک متخصص قلب و عروق در شیراز یک برنامه درمانی شخصیسازیشده و ایمن برای مادر و جنین طراحی میکند.
جمع بندی
تپش قلب در دوران بارداری یک تجربه شایع است که اغلب ناشی از تغییرات طبیعی بدن در دوران بارداری است. با این حال، در برخی موارد، تپش قلب میتواند نشانهای از یک مشکل جدی باشد. بنابراین، مهم است که در صورت تجربه تپش قلب شدید یا همراه با علائم دیگر، به پزشک مراجعه کنید. با رعایت توصیههای پزشک و انجام تغییرات سبک زندگی، میتوانید تپش قلب را مدیریت کرده و از یک بارداری سالم لذت ببرید.
