قوز قرنیه، بیماری‌ای پیشرونده است که باعث نازک شدن و برآمدگی قرنیه می‌شود و دید فرد را مختل می‌کند. خوشبختانه، با پیشرفت‌های اخیر در پزشکی، روش‌های درمانی جدیدی برای این بیماری ارائه شده است که می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی بهبود بخشد. در این مطلب، به بررسی جدیدترین روش‌های درمان قوز قرنیه، از جمله کراس لینکینک قرنیه، حلقه‌های داخل قرنیه، پیوند قرنیه و لنزهای تماسی اسکلرال می‌پردازیم.
مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک می‌کند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفا جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.
روش های نوین درمان قوز قرنیه
در گذشته، بیمارانی که به قوز قرنیه مبتلا بودند و دچار مشکلاتی مانند آستیگماتیسم و نزدیک‌بینی می‌شدند، در صورت عدم بهبود دید با عینک یا لنزهای سخت، نیاز به انجام پیوند قرنیه داشتند. اما امروزه با استفاده از حلقه‌های خاصی که در ضخامت قرنیه کاشته می‌شوند، بینایی این افراد بهبود یافته و نیاز به پیوند قرنیه به میزان قابل‌توجهی کاهش یافته است.
این حلقه‌های نیم‌دایره‌ای که تحت عنوان Intacs شناخته می‌شوند، ساختاری نازک و شفاف دارند و در بخش محیطی قرنیه قرار داده می‌شوند. جراحی کاشت این حلقه‌ها با بی‌حسی موضعی انجام شده و با استفاده از دستگاهی ویژه، یک کانال باریک در لایه‌های عمقی قرنیه ایجاد می‌شود. سپس یک یا دو حلقه نازک در این کانال قرار می‌گیرد. با ورود فناوری لیزر فمتوسکند به ایران در ماه‌های اخیر، ایجاد این کانال‌ها با دقت و سرعت بیشتری انجام شده و روند جراحی را بسیار ساده‌تر و کارآمدتر ساخته است.
این حلقه‌ها با کاهش میزان تحدب و اصلاح نامنظمی‌های قرنیه، به بهبود بینایی بیماران کمک می‌کنند. متخصصان چشم‌پزشکی بر این باورند که ترکیب دو روش جراحی شامل CXL (جهت توقف پیشرفت قوز قرنیه) و کاشت حلقه در ضخامت قرنیه (به‌منظور کاهش آستیگماتیسم و نزدیک‌بینی)، نیاز بیماران به پیوند قرنیه را کاهش داده است. با این حال، در موارد بسیار پیشرفته که قرنیه دچار کدورت شدید شده باشد، پیوند قرنیه همچنان مؤثرترین و تنها گزینه درمانی محسوب می‌شود.
بهترین روش درمان قوز قرنیه
مطالعات علمی نشان داده‌اند که روش CXL (کراس لینکینگ قرنیه) در تمامی بیماران باعث توقف پیشرفت قوز قرنیه شده و حتی در 20 درصد از موارد، منجر به پسروی بیماری شده است. این روش که تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، یکی از مؤثرترین راهکارها برای تقویت ساختار قرنیه و جلوگیری از پیشرفت این عارضه محسوب می‌شود.
در این جراحی، ابتدا لایه سطحی قرنیه که اپی‌تلیوم نام دارد، با ابزار مخصوصی برداشته می‌شود. سپس در یک بازه زمانی 30 دقیقه‌ای، هر 3 تا 5 دقیقه یک قطره ریبوفلاوین (ویتامین B2) بر سطح قرنیه چکانده می‌شود. در 30 دقیقه بعدی، علاوه بر ادامه استفاده از قطره ریبوفلاوین، اشعه ماوراء بنفش A (UV-A) به قرنیه تابانده می‌شود. در پایان، سطح چشم شست‌وشو داده شده و یک لنز پانسمانی به مدت 3 تا 5 روز روی قرنیه قرار داده می‌شود تا روند بهبودی تسهیل شود.
مکانیسم این روش بر پایه تقویت پیوندهای جانبی بین رشته‌های کلاژن قرنیه است که باعث افزایش استحکام قرنیه و جلوگیری از نازک شدن آن می‌شود. CXL در حال حاضر تنها روش مؤثر برای متوقف کردن پیشرفت قوز قرنیه شناخته شده و از نیاز به پیوند قرنیه در بسیاری از بیماران جلوگیری می‌کند.
انتخاب روش درمان قوز قرنیه
انتخاب مناسب‌ترین روش درمانی برای قوز قرنیه به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله شدت بیماری، سن بیمار، وضعیت کلی سلامت چشم و پیشرفت قوز قرنیه. پزشک متخصص چشم پس از انجام معاینات دقیق و بررسی نتایج تست‌های تصویربرداری قرنیه، بهترین گزینه درمانی را متناسب با شرایط هر فرد تعیین می‌کند.
در مراحل اولیه، روش CXL (کراس لینکینگ قرنیه) برای توقف پیشرفت بیماری توصیه می‌شود. در مواردی که بیمار دچار آستیگماتیسم شدید و نزدیک‌بینی باشد، کاشت حلقه‌های قرنیه (Intacs) می‌تواند به بهبود بینایی کمک کند. در مراحل پیشرفته که قرنیه دچار کدورت شده باشد، پیوند قرنیه به‌عنوان آخرین راهکار درمانی در نظر گرفته می‌شود. انتخاب روش درمانی باید تحت نظر کلینیک چشم پزشکی شیراز و بر اساس ارزیابی دقیق وضعیت چشم انجام شود.
نکات مهم در مدیریت و درمان قوز قرنیه
- تشخیص زودهنگام: شناسایی قوز قرنیه در مراحل اولیه، تأثیر بسزایی در موفقیت درمان دارد و می‌تواند از پیشرفت بیماری و نیاز به اقدامات تهاجمی‌تر جلوگیری کند.
- مراجعات منظم به فوق تخصص قرنیه چشم در شیراز: پایش دوره‌ای وضعیت قرنیه و بررسی تغییرات آن، برای کنترل بیماری و تعیین روش درمانی مناسب ضروری است. تنظیم درمان بر اساس شرایط بیمار می‌تواند مانع از پیشرفت قوز قرنیه شود.
- رعایت بهداشت چشم: شستشوی منظم دست‌ها، پرهیز از مالیدن چشم‌ها و استفاده از قطره‌های چشمی تجویز شده توسط پزشک، در کاهش عوارض و حفظ سلامت قرنیه نقش مهمی دارند. توجه به این نکات می‌تواند در بهبود شرایط بیمار تأثیرگذار باشد.
جمع بندی
با پیشرفت‌های اخیر در پزشکی، روش‌های درمانی جدیدی برای قوز قرنیه ارائه شده است که می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی بهبود بخشد. تشخیص زودهنگام و مراجعه منظم به پزشک متخصص چشم، نقش مهمی در موفقیت درمان این بیماری دارد.
