پزشک شهر - کودکان در طول رشد خود ممکن است عادت های دهانی مختلفی را اتخاذ کنند. برخی از این عادت ها مانند مکیدن انگشت شست یا پستانک، طبیعی و گذرا هستند و با گذشت زمان و رشد کودک به طور خود به خود از بین می روند؛ اما برخی دیگر از عادات دهانی می توانند مضر باشند و به سلامت دهان و دندان، رشد فک و صورت کودک آسیب برسانند.
مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک میکند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفا جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.
انواع عادت های مضر دهانی و عوارض آنها
عادتها یک الگوی تکراری هستند که به صورت خودکار انجام میشوند. دهان به عنوان مکان اصلی بروز و ابراز احساسات عمل میکند و ممکن است منبع تسکین اشتیاق و اضطراب برای کودکان و بزرگسالان باشد. تحریک این ناحیه ممکن است به وسیلهی زبان، انگشت یا حتی سیگار انجام شود و یک عادت تسکیندهنده تلقی شود.
عادتهای دهانی مختلف شامل مکیدن شست، گاز گرفتن انگشت، مکیدن انگشت، فشار دادن زبان، گاز گرفتن لب، مکیدن لب، دندانها را قروچه کردن و تنفس از طریق دهان هستند. این عادتها ممکن است تأثیرات مخربی بر ساختارهای آلوئول دندانی داشته باشند. سه عامل اصلی شامل مدت زمان عادت در روز، شدت و درجه آن تأثیر زیادی بر ایجاد آسیب و ناهنجاری در فک و دندان دارند.
چگونه عادت های مضر دهانی مشکل ایجاد می کند؟
عادتهای دهانی میتوانند به چندین شکل به سلامت دهان و دندانها آسیب برسانند. به عنوان مثال، عادت مکیدن انگشت شست میتواند اثرات منفی زیادی بر دندانها و فکها داشته باشد. این عادت ممکن است باعث فشار بیش از حد بر دندانهای جلویی شود و باعث بیرون زدگی آنها شود. همچنین، مکیدن مداوم انگشت شست میتواند منجر به اپن بایت شود که در این حالت هیچ تطابقی بین دندانهای فک بالا و پایین وجود ندارد. این مشکل ممکن است موجب مشکلات در تلفظ حروفی مانند "د" و "ت" شود و همچنین به مشکلات در هنگام صحبت کردن منجر شود.
همچنین، عادتهای دهانی ممکن است باعث خراشیدگی و آسیب به بافتهای نرم دهان شوند. برای مثال، فشار دادن زبان به دندانها یا لثهها ممکن است باعث خراشیدگی و زخمهای دهانی شود.
به طور کلی، عادت های مضر دهانی میتوانند منجر به مشکلات دندانی، فکی و حتی مشکلات تلفظی و صحبتی شوند. برای پیشگیری از این مشکلات، مهم است که این عادتها را در صورت وجود، به زودی متوقف کرده و در صورت لزوم به کمک متخصصین دندانپزشکی و ارتودنسی مراجعه کنید.
ارتباط عادت های بد دهانی و تنفس دهانی
ارتباط بین عادتهای بد دهانی، تنفس دهانی و مال اکلوژن بسیار مهم است. این سه عامل میتوانند با هم تداخل کرده و به وجود آوردن مشکلات جدی در ساختارهای دهان و صورت منجر شوند.
تنفس دهانی میتواند به علت بروز عادتهای دهانی نظیر مکیدن انگشت یا گاز گرفتن لب به وجود آید. این وضعیت میتواند منجر به انسداد راههای هوایی فوقانی شود و فشارهای نامناسب را بر دندانها و فکها ایجاد کند. این فشارها میتوانند باعث تغییرات در الگوی رشد جمجمه و صورت شوند که در نهایت منجر به مال اکلوژن و اختلالات دندانی میشود.
درمان زودهنگام این اختلالات بسیار حائز اهمیت است، زیرا با اصلاح عادتهای دهانی، بهبود الگوی تنفسی و اصلاح مال اکلوژن میتوان از پیشرفت بیشتر این مشکلات جلوگیری کرد. از این رو، توجه به این ارتباطات و ارائهی درمانهای مناسب در زمان مناسب میتواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد.
ارتباط عادات بد دهانی با مال اکلوژن و مورفولوژی صورت
عادات بد دهانی میتوانند به وجود آورند مشکلاتی از جمله مال اکلوژن و تغییرات در مورفولوژی صورت. مکیدن غیر ارادی، مکیدن پستانک، مکیدن انگشت و مصرف زودهنگام از شیر مثالهایی از این عادتها هستند.
با مکیدن شیشه شیر و مکیدن مکرر انگشت، فشارهای نامناسبی بر روی دندانها و فکها اعمال میشود که میتواند به بیرون زدگی دندانها، کراس بایت و تغییرات در فشار عضلانی در صورت منجر شود. این موارد میتوانند تغییراتی در مورفولوژی صورت، از جمله کشیدگی صورت، انقباض قوس دندانی فوقانی و لبخند لثهای، ایجاد کنند.
همچنین، مال اکلوژن دندان میتواند نتیجهی مستقیم این عادتها باشد که به طور طبیعی منجر به تغییراتی در زیبایی چهره میشود و ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی داشته باشد؛ بنابراین، اهمیت شناخت عادتهای بد دهانی و پیشگیری از آنها به منظور حفظ سلامت دندانها و صورت بسیار حائز اهمیت است.
چه زمانی باید فرزندان را برای ارزیابی عادات دهانی نزد دندانپزشک ببریم؟
با توجه به توصیههای انجمن ارتودنتیستهای آمریکا، مناسب است که کودکان تا سن 7 سالگی توسط متخصص ارتودنسی معاینه شوند. این معاینه به منظور ارزیابی و نظارت بر الگوهای رشد دندان و تشخیص عادتهای دهانی انجام میشود. همچنین، اگر فرزند شما تا 4 سالگی عادتهای دهانی خود را حفظ کند، نیاز است که حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. این اقدام به تشخیص زودهنگام و مداخله در صورت نیاز کمک میکند.
زودتر کودک بتواند عادتهای بد دهانی را ترک کند، احتمال آسیب و ایجاد ناهنجاریهایی مثل خطر گاز گرفتن نامناسب، لب زدن و مشکلات احتمالی جویدن را کاهش میدهد. همچنین، مداخله زودهنگام میتواند زمان درمان ارتودنسی را کاهش دهد و از این طریق به بهبود سلامت دهان و صورت کودک کمک کند. از این رو، توجه به عادتهای دهانی و ارتودنسی در سنین زودهنگام میتواند از اهمیت بسیاری برخوردار باشد.
عوارض عادت های مضر دهانی
عادت های مضر دهانی می توانند عوارض مختلفی را به دنبال داشته باشند، از جمله:
- نامرتبی دندان ها
- مشکلات فک و صورت
- پوسیدگی دندان
- بیماری های لثه
- مشکلات گفتاری
- درد فک و سردرد
راه های ترک عادت های مضر دهانی
ترک عادت های مضر دهانی در کودکان ممکن است دشوار باشد، اما با صبر و حوصله و همکاری والدین و متخصصان می توان به این هدف دست یافت.
برخی از راه های ترک عادت های مضر دهانی عبارتند از:
- تشخیص زودهنگام: اولین قدم برای ترک عادت های مضر دهانی، تشخیص زودهنگام آنها است. والدین باید به طور مرتب به دهان و دندان کودک خود توجه کنند و در صورت مشاهده هر گونه عادت مضر، به دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مراجعه کنند.
- حواس پرتی: یکی از راه های ترک عادت های مضر دهانی، منحرف کردن حواس کودک از این عادت ها است. برای این منظور می توان کودک را با فعالیت های مختلف سرگرم کرد.
- استفاده از وسایل کمکی: در برخی موارد می توان از وسایل کمکی مانند پلاک دهانی یا محافظ دهان برای ترک عادت های مضر دهانی استفاده کرد.
- مشاوره با متخصص: در برخی موارد ممکن است نیاز به مشاوره با متخصص روانشناس یا مشاور کودک باشد.
جمع بندی
عادت های مضر دهانی در کودکان مانند مکیدن انگشت شست، تنفس دهانی و دندان قروچه می تواند به سلامت دهان و دندان، رشد فک و صورت کودک آسیب برساند. ترک این عادت ها ممکن است دشوار باشد، اما با صبر و حوصله و همکاری والدین و متخصصان می توان به این هدف دست یافت.
بیشتر بخوانید: اهمیت مراقبت از دندان های شیری
