کیست کلیه، کیسه‌های گرد یا بیضی‌شکلی پر از مایع هستند که می‌توانند در یک یا هر دو کلیه ایجاد شوند. این کیست‌ها بسیار شایع هستند، به خصوص با افزایش سن، و اغلب اوقات خوش‌خیم (غیرسرطانی) بوده و هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند. بسیاری از افراد ممکن است سال‌ها با یک یا چند کیست کلیه زندگی کنند، بدون اینکه حتی از وجود آن مطلع باشند، و معمولاً به طور اتفاقی در تصویربرداری‌های پزشکی برای سایر بیماری‌ها کشف می‌شوند. با این حال، در برخی موارد، کیست‌های کلیه می‌توانند بزرگ شوند، تعدادشان افزایش یابد، یا در محل خاصی قرار گیرند و علائمی را ایجاد کنند. سؤال اینجاست؛ علائم کیست کلیه در زنان چیست؟ در این مطلب از سایت پزشک شهر، به بررسی علائم احتمالی کیست کلیه در زنان، تفاوت آن با سایر بیماری‌ها و اهمیت تشخیص و پیگیری مناسب می‌پردازیم.
مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک می‌کند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفا جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.
کیست کلیه چیست؟
کیست کلیه یک بیماری است که به طور معمول در قسمت پایین کلیه‌ها، نزدیک به قطب پایین، شکل گرد یا بیضی‌شکلی دیده می‌شود. این بیماری می‌تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد و در این بیماری، یک ساختار گرد با محتوای مایع در داخل کلیه شکل می‌گیرد.
علائم کیست کلیه در بیشتر موارد غیر خاص بوده و تنها در یک سوم از بیماران تشخیص داده می‌شود. در موارد دیگر، بیماری بدون علائم و بطور تصادفی در معاینات پیشگیرانه یا به عنوان بخشی از تشخیص بیماری‌های دیگر شناسایی می‌شود.
کیست‌های کلیه ارتباط مستقیمی با لگن ندارند و به خودی خود از بین نمی‌روند، بنابراین برای کیست‌های کوچک و بدون علامت، معاینه‌های مشاهده‌ای معمولاً کافی است. در صورت وجود علائم پاتولوژیک یا بزرگی کیست، پیشنهاد می‌شود که با جراحی برداشته شوند. جراحی‌های کم تروما می‌توانند زمان بازگشت به سلامتی را کاهش داده و از عوارض جلوگیری کنند. استفاده از جراحی در این روزها به صورت نادر می‌باشد.
علائم کیست کلیه چیست؟
در بیشتر موارد، کیست کلیه بدون بروز نشانه‌های واضح و آزاردهنده شکل می‌گیرد. دلیل این امر، رشد تدریجی و کند این نوع ضایعه است. با افزایش حجم کیست، فشار بر ساختارهای اطراف کلیه، به‌ویژه رگ‌های خونی، بیشتر شده و علائم بالینی آشکارتر می‌شود.
از جمله نشانه‌های شایع بروز کیست کلیه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
درد مداوم یا متناوب در ناحیه پایین کمر
یکی از رایج‌ترین علائم کیست کلیه در زنان، احساس درد در ناحیه پایین کمر یا پهلوهاست. این درد ممکن است گاهی خفیف و گاهی شدید باشد و به‌صورت متناوب یا مداوم بروز کند. علت آن معمولاً فشار کیست‌ها بر بافت‌های اطراف کلیه یا بزرگ شدن بیش از حد آن‌هاست.
نوسانات فشار خون، به‌ویژه افزایش فشار
کیست کلیه می‌تواند با اختلال در عملکرد کلیه‌ها، موجب تغییراتی در تنظیم فشار خون شود. در برخی زنان، افزایش فشار خون بدون علت مشخص ممکن است ناشی از وجود کیست‌های کلیوی باشد و نیاز به بررسی دقیق‌تر داشته باشد.
تورم اندام‌ها (ادم)
تورم پاها، مچ‌ها یا دست‌ها می‌تواند نشانه‌ای از اختلال در عملکرد کلیه‌ها بر اثر وجود کیست باشد. کلیه‌ها نقش مهمی در تنظیم میزان مایعات بدن دارند و زمانی که عملکردشان دچار مشکل می‌شود، احتباس مایعات در بدن رخ می‌دهد که به‌صورت ورم یا ادم ظاهر می‌شود.
کاهش میزان دفع ادرار در طول شبانه‌روز
کیست کلیه ممکن است باعث انسداد یا فشار بر لوله‌های ادراری شود و در نتیجه میزان دفع ادرار کاهش یابد. این علامت، به‌خصوص اگر به‌صورت ناگهانی ظاهر شود، می‌تواند زنگ خطری برای بررسی وضعیت کلیه‌ها باشد.
احساس خستگی، ضعف جسمانی و کاهش انرژی
زمانی که عملکرد کلیه‌ها به‌درستی انجام نشود، تجمع مواد زائد در بدن باعث احساس خستگی و ضعف می‌شود. این علامت در زنان ممکن است با کاهش تمرکز، خواب‌آلودگی و بی‌انرژی بودن روزانه همراه باشد.
وجود خون در ادرار (هماچوری)
یکی از علائم نگران‌کننده کیست کلیه، مشاهده خون در ادرار است. این وضعیت ممکن است به‌صورت تغییر رنگ صورتی، قرمز یا قهوه‌ای در ادرار ظاهر شود و معمولاً نشان‌دهنده آسیب به ساختار کلیه یا ترکیدن کیست است.
تکرر ادرار یا احساس همیشگی نیاز به دفع
در برخی زنان، کیست کلیه باعث تحریک مثانه یا مجاری ادراری می‌شود که نتیجه آن افزایش تعداد دفعات ادرار یا احساس همیشگی نیاز به دفع است. این علامت ممکن است با سوزش یا احساس ناکامل بودن دفع همراه باشد.
اگر فرد در حین فعالیت‌هایی مانند دویدن یا پرش، دچار افزایش ناگهانی درد در ناحیه کمر شود، لازم است بدون تأخیر به بهترین دکتر درمان کلیه پلی کیستیک در شیراز مراجعه کند.
عوامل خطر ابتلا به کیست کلیه
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده علائم زیر، مراجعه به پزشک ضروری است:
- تب مداوم یا طولانی‌مدت بدون علت مشخص
- درد در ناحیه کمر، به‌ویژه در یک طرف
- بروز اختلالات در دفع ادرار (مثل کاهش میزان ادرار، سوزش یا تکرر)
روش های تشخیص کیست کلیه
اغلب کیست‌های کلیوی در حین بررسی‌های متخصص کلیه و مجاری ادرار در شیراز یا حین ارزیابی بیماری‌های دیگر به‌صورت تصادفی شناسایی می‌شوند. پس از کشف یک کیست، انجام تست‌های دقیق‌تر برای تأیید و تعیین نوع آن ضروری است. این بررسی‌ها شامل:
- آزمایش‌های آزمایشگاهی خون و ادرار برای بررسی عملکرد کلیه و وجود عفونت یا خون
- سونوگرافی شکم و لگن برای تشخیص شکل و موقعیت کیست
- MRI از کلیه‌ها و اندام‌های شکمی برای بررسی دقیق‌تر ساختار داخلی کیست و وضعیت بافت‌های اطراف
راهکارهای درمانی کیست کلیه
مطالعات بالینی نشان داده‌اند که درمان‌های محافظه‌کارانه (غیرجراحی) در مورد کیست‌های کلیوی، به‌ویژه دوطرفه، تأثیر قابل توجهی ندارند. از این‌رو، برای حذف کیست‌های دارای علائم یا بزرگ‌شونده، اقدامات مداخله‌ای توصیه می‌شود. روش‌های اصلی درمان جراحی شامل موارد زیر است:
- پونکسیون و تخلیه کیست: مکش مایع داخل کیست با سرنگ مخصوص
- لاپاراسکوپی: باز کردن دیواره کیست با تکنیک کم‌تهاجمی برای خارج‌سازی محتویات آن
- پونکسیون از راه پوست همراه با اسکلروتراپی: در این روش، محتویات کیست تخلیه شده و ماده‌ای برای جلوگیری از تشکیل مجدد آن تزریق می‌شود. این شیوه به‌ویژه برای کیست‌های سطحی واقع در قشر کلیه در مردان مؤثر است، زیرا دسترسی آسان‌تری به آن‌ها وجود دارد.
با توجه به اینکه کیست کلیه ممکن است بدون علامت باشد، انجام چکاپ‌های دوره‌ای و معاینات تصویربرداری به‌ویژه در افراد پرخطر، ضروری است. شناسایی زودهنگام و انتخاب روش مناسب درمانی می‌تواند از بروز عوارض جدی و تهدیدکننده جلوگیری کند.
گرچه این مقاله به بررسی علائم کیست کلیه در زنان می‌پردازد، اما مشکلات کلیوی در کودکان نیز می‌تواند به‌صورت مشابه بروز پیدا کند. اگر به‌دنبال پزشک متخصص برای بررسی و درمان بیماری‌های کلیوی فرزند خود هستید، می‌توانید فهرست بهترین متخصص کلیه کودکان در شیراز را در این صفحه مشاهده کنید.
جمع بندی
کیست‌های کلیه در زنان، در اغلب موارد، بی‌خطر و بدون علامت هستند. با این حال، در صورت بزرگ شدن، پاره شدن، خونریزی یا عفونت، می‌توانند علائمی مانند درد پهلو و پشت، تب، خون در ادرار و احساس پری شکم ایجاد کنند. این علائم در زنان ممکن است با سایر شرایط زنانه اشتباه گرفته شوند، بنابراین تشخیص دقیق توسط پزشک متخصص از طریق تصویربرداری ضروری است. در صورت مشاهده هر یک از علائم نگران‌کننده، مراجعه به پزشک برای ارزیابی و تعیین بهترین روش پیگیری یا درمان بسیار مهم است تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود و سلامت کلیه حفظ گردد.
