پزشک شهر - اسپیرونولاکتون دارویی است که با نام تجاری آلداکتون نیز شناخته می‌شود. این دارو در دسته‌ی داروهای دیورتیک یا ادرارآور قرار می‌گیرد، اما با سایر دیورتیک‌ها تفاوت دارد. اسپیرونولاکتون به جای دفع پتاسیم از بدن، از دفع آن جلوگیری می‌کند و به همین دلیل به آن "دیورتیک نگهدارنده پتاسیم" می‌گویند. این ویژگی باعث می‌شود که در شرایطی که حفظ سطح پتاسیم خون مهم است، داروی مناسبی باشد. قرص اسپیرونولاکتون 25 میلی‌گرم یکی از دوزهای رایج این دارو است که توسط پزشکان برای شرایط مختلف تجویز می‌شود.
مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک می‌کند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفا جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.
قرص اسپیرونولاکتون چیست و چه کاربردی دارد؟
قرص اسپیرونولاکتون حاوی ماده‌ای به نام اسپیرونولاکتون است که جزو داروهای ضد آلدوسترون محسوب می‌شود. این دارو با مهار عملکرد هورمون آلدوسترون، که نقش آن در تنظیم تعادل مایعات و سدیم در بدن است، عمل می‌کند. آلدوسترون وظیفه حفظ سدیم در بدن را دارد و اسپیرونولاکتون با افزایش دفع سدیم از طریق ادرار، باعث افزایش ترشح ادرار می‌شود. این فرآیند به کاهش تجمع مایعات در بدن کمک می‌کند و در نتیجه از خطر کمبود پتاسیم جلوگیری می‌نماید.
این دارو ممکن است توسط پزشک برای درمان شرایط مختلف تجویز شود، از جمله:
- تجمع مایعات در بافت‌ها به دلیل مشکلات قلبی
- نارسایی قلبی شدید
- درمان فشار خون بالا همراه با رژیم غذایی کم نمک و دیگر داروهای ادرار آور
- برخی مشکلات کلیوی خاص
- تجمع مایعات در حفره شکمی (آسیت)
نکات مهم قبل از مصرف اسپیرونولاکتون
قبل از شروع مصرف اسپیرونولاکتون، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- اگر به اسپیرونولاکتون یا هر یک از ترکیبات موجود در این دارو حساسیت دارید، از مصرف آن خودداری کنید.
- در صورت داشتن نارسایی شدید کلیوی یا بیماری‌های کلیوی پیشرفته، مانند عدم تولید ادرار یا تولید مقدار بسیار کم ادرار، این دارو را مصرف نکنید.
- اگر سطح سدیم خون شما پایین است (هایپوناترمی)، از مصرف این دارو پرهیز کنید.
- در صورت وجود سطح بالای پتاسیم خون (هایپرکالمی) یا بیماری‌هایی که می‌تواند موجب افزایش پتاسیم خون شود، اسپیرونولاکتون مصرف نکنید.
- اگر از مکمل‌های پتاسیم یا داروهای ادرارآوری که باعث نگهداری پتاسیم می‌شوند (مانند اپرلنون) استفاده می‌کنید، یا اگر ترکیبی از مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (ACE) و بلوک‌کننده گیرنده آنژیوتانسین (ARB) مصرف می‌کنید، از اسپیرونولاکتون استفاده نکنید.
هشدارها و احتیاطات مصرف اسپیرونولاکتون
قبل از مصرف قرص اسپیرونولاکتون، حتماً با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید، به ویژه در شرایط زیر:
- اگر نیاز دارید که اسپیرونولاکتون را برای مدت طولانی مصرف کنید، پزشک باید به‌طور منظم وضعیت شما را بررسی کند (مانند اندازه‌گیری سطح سدیم و پتاسیم خون)، به‌ویژه اگر سن بالایی دارید.
- اگر مشکلات کبدی دارید، پزشک شما باید در تجویز این دارو احتیاطات خاصی را در نظر بگیرد.
- اگر دچار مشکلات کلیوی هستید، پزشک باید در تجویز دارو احتیاط کند.
- در صورت وجود سطح بالای پتاسیم خون یا نارسایی کلیوی، مصرف اسپیرونولاکتون توصیه نمی‌شود.
- اگر مبتلا به نارسایی شدید کلیوی هستید و از مکمل‌های پتاسیم استفاده می‌کنید، مصرف اسپیرونولاکتون خطرناک است، زیرا ممکن است منجر به افزایش شدید سطح پتاسیم خون و ایست قلبی شود.
- در صورت استفاده از داروهای ادرارآوری نگهدارنده پتاسیم (مانند آمیلوراید و تریامترن)، مصرف اسپیرونولاکتون ممنوع است، زیرا این ترکیب‌ها خطر افزایش سطح پتاسیم خون را بالا می‌برند.
- اگر جوان هستید و قرار است برای مدت طولانی از اسپیرونولاکتون استفاده کنید، پزشک باید عوارض طولانی‌مدت آن را با محاسن دارو مقایسه کند.
- اگر اسپیرونولاکتون را همراه با مکمل‌های پتاسیم یا رژیم‌های غذایی با پتاسیم بالا مصرف می‌کنید، ممکن است خطر هایپرکالمی (افزایش شدید سطح پتاسیم خون) وجود داشته باشد. علائم هایپرکالمی شامل گرفتگی عضلات، ریتم غیرطبیعی قلب، اسهال، تهوع، سرگیجه و سردرد است.
نحوه مصرف قرص اسپیرونولاکتون 25
همیشه دارو را دقیقاً طبق دستور بهترین دکتر سکته قلبی در شیراز یا داروساز خود مصرف کنید. اگر در مورد نحوه مصرف آن مطمئن نیستید، حتماً دوباره از آنها بپرسید. قرص‌های اسپیرونولاکتون باید همراه با وعده غذایی مصرف شوند. اگر مقدار روزانه مصرف شما از 100 میلی‌گرم بیشتر است، باید دارو را به صورت تقسیم شده در طول روز مصرف کنید. همچنین، زمان مصرف قرص را به خاطر بسپارید. مصرف دارو در زمان معین و ثابت در هر روز بهترین نتایج را به همراه دارد و به شما کمک می‌کند که قرص را فراموش نکنید.
عوارض جانبی قرص اسپیرونولاکتون 25
مانند تمام داروها، اسپیرونولاکتون نیز ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود، اگرچه همه مصرف‌کنندگان این عوارض را تجربه نمی‌کنند. این عوارض ممکن است به مقدار و مدت زمان مصرف دارو بستگی داشته باشد. از رایج‌ترین عوارض جانبی این دارو می‌توان به افزایش سطح پتاسیم خون و مشکلات مربوط به دستگاه تولید مثل و سینه اشاره کرد. یکی از این مشکلات، ژنیکوماستی (بزرگ شدن سینه در مردان) است که معمولاً با قطع مصرف دارو برطرف می‌شود و به مدت و مقدار مصرف دارو بستگی دارد. سایر عوارض جانبی شایع شامل سردرد، ناراحتی‌های گوارشی، اسهال، خستگی و خواب‌آلودگی می‌باشد.
موارد منع مصرف اسپیرونولاکتون
قرص اسپیرونولاکتون 25 در برخی شرایط نباید مصرف شود. این موارد شامل:
- بیماری‌های شدید کلیوی
- هایپرکالمی (افزایش سطح پتاسیم خون)
- بیماری آدیسون (نارسایی غدد فوق کلیوی)
- بارداری و شیردهی
تداخلات دارویی
داروهایی که نباید همراه با قرص اسپیرونولاکتون 25 (آلداکتون) مصرف کنید عبارتند از:
- اپلرنون: که به همان گروه دارویی اسپیرونولاکتون تعلق دارد.
- مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE): مانند کاپتوپریل، انالاپریل، لیزینوپریل و رامیپریل که برای درمان پرفشاری خون و نارسایی قلبی تجویز می‌شوند.
- آلیسکیرن: که در درمان فشار خون بالا کاربرد دارد.
- مسدود‌کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین: مانند لوزارتان، اولمزارتان، تلمیزارتان و والزارتان که به درمان پرفشاری خون و نارسایی قلبی کمک می‌کنند.
- کلستیرامین: که برای درمان کلسترول بالا استفاده می‌شود.
- دیگوکسین: که برای درمان نارسایی قلبی و ضربان قلب نامنظم به کار می‌رود.
- هپارین: که یک رقیق‌کننده خون است.
- لیتیوم: که برای درمان برخی بیماری‌های روانی، از جمله اختلال دوقطبی، استفاده می‌شود.
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs): مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و سلکوکسیب.
- دیورتیکهای نگهدارنده پتاسیم: مانند آمیلوراید و تریامترن.
- تری متوپریم: که یک نوع آنتی‌بیوتیک است.
مهم است که قبل از مصرف این داروها همراه با اسپیرونولاکتون، بهترین پزشک های عمومی در شیراز را مطلع کنید تا از بروز تداخلات دارویی خطرناک جلوگیری شود.
روش نگهداری قرص اسپیرونولاکتون
- دارو را دور از دسترس اطفال نگهداری کنید.
- برای نگهداری این دارو نیازی به شرایط دمایی خاصی نیست. برای محافظت از آن در برابر نور، بهتر است دارو را در بسته‌بندی اصلی خود نگهداری کنید.
- پس از گذشت تاریخ انقضای دارو، از مصرف آن خودداری کنید. تاریخ انقضا بر روی ورقه و جعبه قرص‌ها با عبارت EXP مشخص شده است.
- تاریخ انقضا به آخرین روز ماه ذکر شده اشاره دارد.
جمع بندی
قرص اسپیرونولاکتون 25 یک داروی پرکاربرد با مصارف گوناگون است. با این حال، مصرف آن باید تحت نظر پزشک و با رعایت نکات ذکر شده انجام شود تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود. این مقاله صرفاً جهت اطلاع‌رسانی است و نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی در نظر گرفته شود. قبل از هرگونه اقدام درمانی، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
