قرص اورژانسی چیست؟ بهترین زمان مصرف و نحوه استفاده

پزشک شهر - قرص اورژانسی به عنوان یک روش پیشگیری اضطراری از بارداری شناخته می‌شود. این قرص‌ها برای مواقعی در نظر گرفته شده‌اند که روش‌های معمول پیشگیری از بارداری مانند کاندوم یا قرص‌های ضد بارداری روزانه به دلایلی مانند پاره شدن کاندوم یا فراموش کردن مصرف قرص روزانه، مؤثر واقع نشده باشند. در ادامه به بررسی قرص اورژانسی و هر آنچه نیاز است در این خصوص بدانید می پردازیم.

مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک می‌کند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفا جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.

قرص اورژانسی چیست؟

قرص اورژانسی ضد بارداری که به اختصار قرص EC نیز شناخته می‌شود، یک روش پیشگیری فوری از بارداری است که زنان می‌توانند پس از داشتن رابطه جنسی بدون محافظت از آن استفاده کنند. این دارو معمولاً شامل ترکیبات هورمونی است که به طور موقت بر عملکرد سیستم هورمونی بدن تأثیر می‌گذارد. اثر اصلی این قرص جلوگیری از آزاد شدن تخمک از تخمدان یا جلوگیری از لقاح نطفه است. در صورتی که قرص اورژانسی در مدت زمان کوتاهی پس از رابطه جنسی بدون محافظت مصرف شود، می‌تواند احتمال بارداری را به طور قابل توجهی کاهش دهد. این قرص باید تنها به‌عنوان یک روش اضطراری و نه یک روش پیشگیری از بارداری منظم استفاده شود.

قرص اورژانسی چیست نی نی سایت

در نی نی سایت، شما می‌توانید به اطلاعات مفیدی درباره قرص اورژانسی دسترسی پیدا کنید و نظرات و تجربیات کاربران دیگر را در این زمینه مطالعه کنید. این سایت فضایی فراهم کرده تا با خانم‌هایی که شرایط مشابه شما داشته‌اند، به گفتگو بپردازید و در مورد روش‌های مختلف جلوگیری از بارداری، به ویژه مصرف قرص‌های اورژانسی، تبادل نظر کنید. نی نی سایت با داشتن انجمن‌های فعال، مکانی مناسب برای پرسیدن سوالات و دریافت مشاوره از دیگران است و به شما کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری تصمیم بگیرید.

قرص اورژانسی نام دیگرش چیست؟

قرص اورژانسی نام دیگرش قرص صبح روز بعد یا پستینور است.

انواع قرص‌ های اورژانسی

قرص‌های اورژانسی ضد بارداری انواع مختلفی دارند که بسته به ترکیبات و نحوه مصرف، اثرگذاری آن‌ها متفاوت است. در ادامه با سه نوع اصلی این قرص‌ها آشنا می‌شوید:

قرص‌ های لوونورژسترول یکی از قرص اورژانسی دوتایی

پس ایم که متوجه شدید قرص اورژانسی پریود چیست؟ باید گفت که این نوع قرص‌ها معمولاً به صورت تک دوز یا دو دوز تولید می‌شوند و یکی از مؤثرترین و سریع‌ترین داروهای موجود برای پیشگیری از بارداری ناخواسته هستند. این قرص‌ها باید حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی مصرف شوند، هرچند توصیه می‌شود که بلافاصله پس از رابطه مصرف گردند. لوونورژسترول یک نوع هورمون پروژستین است که با جلوگیری از تخمک‌گذاری و تغییر در پوشش رحم، مانع از تشکیل نطفه می‌شود.

قرص‌های اولی پیریستال

این قرص‌ها یکی از رایج‌ترین انواع قرص اورژانسی ضد بارداری هستند که اثربخشی بالایی دارند. این قرص‌ها باید حداکثر تا ۱۲۰ ساعت پس از رابطه جنسی مصرف شوند. در صورتی که فرد ظرف ۳ ساعت پس از مصرف این دارو دچار استفراغ شود، باید با پزشک خود مشورت کند تا در صورت نیاز، دوز مصرفی تکرار شود.

قرص‌های ال دی و اچ دی

این قرص‌ها ترکیبی از هورمون‌های استروژن و پروژستین هستند و به‌عنوان یک روش پیشگیری اورژانسی از بارداری استفاده می‌شوند. قرص‌های ال دی و اچ دی معمولاً باید در دو نوبت مصرف شوند: اولین دوز بلافاصله پس از رابطه جنسی و دوز دوم ۱۲ ساعت بعد از آن. دوز مصرف قرص‌های LD به‌طور معمول ۴ عدد در هر نوبت و دوز مصرف قرص‌های HD معمولاً ۲ عدد در هر نوبت است. این قرص‌ها ممکن است عوارض جانبی مانند تغییر در چرخه پریود، تأخیر در قاعدگی و مشکلات روحی و عاطفی مانند اضطراب و بی‌قراری ایجاد کنند.

نحوه مصرف قرص اورژانسی تنسی چیست؟

قرص اورژانسی تنسی (Tansy) برای جلوگیری از بارداری ناخواسته پس از رابطه جنسی بدون محافظت مصرف می‌شود. بهترین زمان مصرف این قرص در ۲۴ ساعت اول پس از رابطه است، اما می‌توان آن را تا ۷۲ ساعت (۳ روز) بعد از رابطه نیز مصرف کرد. به طور معمول، یک دوز شامل یک قرص ۱.۵ میلی‌گرمی (یا دو قرص ۰.۷۵ میلی‌گرمی به صورت هم‌زمان) است.

مزایا و معایب قرص‌های اورژانسی

قرص‌های اورژانسی ضد بارداری مزایا و معایب خاص خود را دارند که در مقایسه با دیگر روش‌های پیشگیری از بارداری باید در نظر گرفته شوند:

مزایا:

• تأثیر سریع و مؤثر: قرص‌های اورژانسی به‌طور سریع و مؤثر از بارداری ناخواسته جلوگیری می‌کنند و در صورت مصرف به موقع می‌توانند تا حدود زیادی از بارداری جلوگیری کنند.
• آسانی در دسترسی و مصرف: این قرص‌ها معمولاً به‌راحتی در داروخانه‌ها در دسترس هستند و استفاده از آن‌ها بسیار ساده است.
• نیاز به برنامه‌ریزی و مقدمات قبلی نیست: برخلاف برخی از روش‌های پیشگیری از بارداری مانند آی‌یودی یا کاندوم، نیازی به برنامه‌ریزی قبلی ندارند و می‌توانند بلافاصله پس از رابطه جنسی بدون محافظت مصرف شوند.

معایب:

• تأثیر موقتی: قرص‌های اورژانسی به‌عنوان یک روش پیشگیری دائمی از بارداری مناسب نیستند و تنها برای مواقع اضطراری طراحی شده‌اند.
• عوارض جانبی: مصرف این قرص‌ها ممکن است در برخی زنان باعث بروز عوارض جانبی مانند تهوع، تغییر در چرخه قاعدگی یا مشکلات روحی و عاطفی شود.
• مصرف بیش از حد ایمن نیست: مصرف بیش از ۳ بار در سال برای این قرص‌ها توصیه نمی‌شود، زیرا استفاده مکرر ممکن است باعث مشکلات هورمونی و عوارض دیگر شود.

کارکرد قرص اورژانسی ضد بارداری

با درک موضوع قرص اورژانسی حاملگی چیست باید بگوییم که قرص‌های اورژانسی ضد بارداری به دو روش اصلی عمل می‌کنند تا از بارداری ناخواسته جلوگیری کنند. تاثیر قرص اورژانسی عبارتند از:

1. جلوگیری از تخمک‌گذاری: قرص‌های اورژانسی، به‌ویژه قرص‌های لوونورژسترول، با جلوگیری از تخمک‌گذاری عمل می‌کنند. این یعنی اگر تخمک‌گذاری انجام نشود، تخمک بارور نمی‌شود و احتمال بارداری به طور چشمگیری کاهش می‌یابد.
2. تغییر در پوشش رحم: قرص‌های اورژانسی می‌توانند تغییراتی در پوشش رحم ایجاد کنند که مانع از لانه‌گزینی تخمک بارور شده در رحم می‌شوند. این اثر به‌ویژه در قرص‌های حاوی اولی پیریستال مشاهده می‌شود. در این حالت، حتی اگر تخمک بارور شده باشد، نمی‌تواند به دیواره رحم بچسبد و در نتیجه بارداری رخ نخواهد داد.

قرص اورژانسی از کجا تهیه کنیم؟

قرص اورژانسی را می‌توانید از داروخانه‌ها بدون نسخه پزشک تهیه کنید. همچنین، برخی از مراکز بهداشتی و درمانی نیز این دارو را ارائه می‌دهند.

نحوه مصرف قرص اورژانسی ضد بارداری

نحوه مصرف قرص‌های اورژانسی ضد بارداری بسته به نوع دارو متفاوت است. به‌طور کلی، توصیه می‌شود که این قرص‌ها هرچه سریع‌تر پس از رابطه جنسی بدون محافظت مصرف شوند تا بیشترین اثرگذاری را داشته باشند. در اینجا نحوه مصرف هر نوع قرص آورده شده است:

• قرص‌های لوونورژسترول: این قرص‌ها باید تا حداکثر ۷۲ ساعت پس از رابطه مصرف شوند، هرچند که مصرف آن‌ها بلافاصله پس از رابطه بهترین نتیجه را به همراه دارد. برای اثربخشی بیشتر، بهتر است مصرف قرص را به تأخیر نیندازید.
• قرص‌های اولی پیریستال: این نوع قرص‌ها می‌توانند تا ۱۲۰ ساعت (۵ روز) پس از رابطه مصرف شوند. توصیه می‌شود که هرچه سریع‌تر مصرف شوند تا از کاهش اثربخشی جلوگیری گردد.
• قرص‌های دوتایی (LD و HD): برای قرص‌های دوتایی، دوز اول باید بلافاصله پس از رابطه مصرف شود و دوز دوم باید حدود ۱۲ ساعت بعد از دوز اول مصرف گردد.

نکات مهم:

• این قرص‌ها باید با یک لیوان آب مصرف شوند.
• استفاده از قرص ضد تهوع حدود ۳۰ دقیقه قبل از مصرف قرص اورژانسی می‌تواند به کاهش عوارض جانبی کمک کند.
• مصرف این قرص‌ها نیازی به نسخه پزشک ندارد، اما رعایت زمان مصرف برای اثربخشی بیشتر ضروری است. تأخیر در مصرف می‌تواند کارایی دارو را کاهش دهد.

به جز قرص اورژانسی چه بخوریم؟

به جز قرص اورژانسی، روش خوراکی دیگری برای جلوگیری از بارداری فوری وجود ندارد. برای پیشگیری بهتر است قبل از رابطه از روش‌های دیگر مانند قرص‌های ضدبارداری منظم یا کاندوم استفاده شود.

خونریزی بعد قرص اورژانسی نشانه چیست؟

خونریزی بعد از مصرف قرص اورژانسی ممکن است نشانه تغییرات هورمونی باشد که به دلیل تأثیر قرص بر چرخه قاعدگی رخ می‌دهد. این خونریزی معمولاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد.

لکه بینی بعد قرص اورژانسی نشانه چیست؟

لکه‌بینی بعد از قرص اورژانسی معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی است و به معنای قطعیت عدم بارداری نیست. تست بارداری چند روز بعد از مصرف قرص اورژانسی توصیه می‌شود.

عوارض قرص اورژانسی ضد بارداری

مصرف قرص‌های اورژانسی ضد بارداری می‌تواند به برخی عوارض جانبی منجر شود که بسته به فرد متفاوت است. برخی از این عوارض ممکن است موقتی باشند و بعد از مدتی از بین بروند. از جمله عوارض احتمالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قاعدگی‌های نامنظم: یکی از عوارض رایج، تغییر در زمان و شدت قاعدگی است. ممکن است دوره قاعدگی شما زودتر یا دیرتر از موعد مقرر شروع شود یا شدت خونریزی بیشتر از حد معمول باشد.
• منوراژی (خونریزی شدید): برخی از زنان ممکن است پس از مصرف قرص‌های اورژانسی دچار خونریزی شدید در طول پریود شوند. در چنین شرایطی، مشاوره با پزشک ضروری است.
• اضطراب و بی‌قراری: تغییرات هورمونی ناشی از مصرف قرص‌های اورژانسی می‌تواند باعث افزایش احساس اضطراب، استرس یا بی‌قراری در برخی زنان شود.
• تهوع و استفراغ: این دارو ممکن است باعث بروز تهوع یا استفراغ در برخی از زنان شود. این عارضه معمولاً موقتی است و با گذشت زمان رفع می‌شود.
• سردرد: برخی از زنان ممکن است پس از مصرف قرص اورژانسی دچار سردرد شوند. این عارضه نیز معمولاً موقتی است.
• دردهای شکمی: دردهای شکمی که عموماً خفیف و موقتی هستند نیز از دیگر عوارض رایج این داروها محسوب می‌شوند.

چگونه عوارض قرص های ضد بارداری را کاهش دهیم؟

برای کاهش عوارض قرص‌های اورژانسی ضد بارداری، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• مشاوره با پزشک: مشاوره با پزشک زنان و زایمان در شیراز می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین قرص اورژانسی را انتخاب کنید و از عوارض جانبی احتمالی آن آگاه شوید. پزشک می‌تواند بسته به شرایط جسمانی شما، داروی مناسب را توصیه کند.
• زمان مصرف: قرص‌های اورژانسی باید در سریع‌ترین زمان ممکن پس از رابطه جنسی مصرف شوند. هرچه قرص اورژانسی ضد بارداری زودتر مصرف شود، احتمال اثربخشی افزایش یافته و عوارض آن کاهش می‌یابد. بنابراین، توصیه می‌شود که هیچ‌گاه زمان مصرف را به تأخیر نیندازید.
• رعایت دوز مصرفی: مطمئن شوید که دوز صحیح را طبق دستور پزشک یا راهنمای دارو مصرف می‌کنید. مصرف دوزهای اضافی می‌تواند عوارض جانبی را تشدید کند. به همین دلیل، مصرف دوزهای اضافی یا کاهش دوز بدون مشورت با پزشک توصیه نمی‌شود.
• پیگیری قاعدگی: پس از مصرف قرص، پیگیری چرخه قاعدگی مهم است. اگر قاعدگی شما به تأخیر افتاد یا دچار خونریزی غیرطبیعی شدید، به پزشک مراجعه کنید تا از وضعیت خود مطمئن شوید.
• سبک زندگی سالم: تغذیه مناسب، ورزش منظم و خواب کافی می‌تواند به بهبود وضعیت عمومی بدن و کاهش عوارض جانبی کمک کند. همچنین، مصرف مقادیر کافی آب و کاهش استرس نیز می‌تواند به شما کمک کند که عوارض داروها را کمتر تجربه کنید.

بهترین زمان برای مصرف قرص های ضدبارداری

بهترین زمان برای مصرف قرص‌های اورژانسی ضد بارداری، بلافاصله پس از رابطه جنسی است. زیرا در این مرحله هنوز لقاح انجام نشده و امکان پیشگیری از بارداری بیشتر است. این زمان به بیشترین میزان اثربخشی دارو منجر می‌شود. اما اگر به هر دلیلی نتوانستید بلافاصله پس از رابطه قرص‌ها را مصرف کنید، باید حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از رابطه برای قرص‌های لوونورژسترول (Levonorgestrel) و تا ۱۲۰ ساعت پس از رابطه برای قرص‌های اولی پیریستال (Ulipristal acetate) این قرص‌ها را مصرف کنید.
هرچه زودتر این قرص‌ها مصرف شوند، احتمال بروز عوارض جانبی مانند تغییر در چرخه قاعدگی و تاثیرات روحی و جسمی کمتر خواهد بود. همچنین، مصرف هرچه سریع‌تر می‌تواند اثربخشی بیشتری داشته باشد و احتمال بارداری ناخواسته را کاهش دهد.

جایگزین قرص اورژانسی چیست؟

در صورتی که از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده نکرده‌اید و یک رابطه بدون محافظت را تجربه کرده‌اید، هیچ جایگزینی قطعی برای قرص‌های اورژانسی ضد بارداری وجود ندارد. با این حال، برخی از روش‌های پیشگیری از بارداری که می‌توانید برای جلوگیری از بارداری در آینده استفاده کنید عبارتند از:

• کاندوم: یکی از روش‌های رایج و مؤثر که علاوه بر جلوگیری از بارداری، از انتقال بیماری‌های مقاربتی نیز جلوگیری می‌کند.
• دیافراگم: یک روش غیر هورمونی که به عنوان مانع در برابر اسپرم عمل می‌کند و باید قبل از رابطه جنسی در بالای گردن رحم قرار گیرد.
• آی‌یو‌دی (IUD): یک وسیله کوچک که در رحم قرار می‌گیرد و می‌تواند به صورت هورمونی یا غیر هورمونی باشد. این روش می‌تواند برای چند سال مؤثر باشد.
• قرص‌های ضد بارداری هورمونی: قرص‌های روزانه ضد بارداری که به تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش عوارض جانبی آن کمک می‌کنند. این قرص‌ها از بارداری در رابطه‌های بعدی پیشگیری می‌کنند.
• آمپول ضد بارداری: یک روش هورمونی که به صورت تزریق هر سه ماه یک بار انجام می‌شود.
• چسب ضد بارداری: یک چسب هورمونی که بر روی پوست قرار می‌گیرد و به تدریج هورمون‌ها را به بدن منتقل می‌کند و از بارداری پیشگیری می‌نماید.

هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بهترین گزینه بستگی به شرایط فردی، سلامتی و ترجیحات شخصی شما دارد. با این حال، برای پیشگیری از بارداری در موارد اورژانسی، قرص اورژانسی بهترین و سریع‌ترین گزینه است.

تداخلات دارویی قرص اورژانسی

تداخلات دارویی می‌توانند بر اثربخشی قرص‌های اورژانسی ضد بارداری تأثیر بگذارند و موجب کاهش یا افزایش تأثیر آن‌ها شوند. در اینجا برخی از داروها و گیاهان دارویی که ممکن است با قرص‌های اورژانسی تداخل داشته باشند، آمده است:

• داروهای ضد صرع و ضد سل: برخی داروهای ضد صرع (مانند فنی توئین، کاربامازپین) و داروهای ضد سل (مانند ریفامپیسین) می‌توانند اثربخشی قرص‌های اورژانسی ضد بارداری را کاهش دهند.
• گیاه خار مریم: این گیاه دارویی ممکن است تأثیر قرص‌های اورژانسی را کاهش دهد و اثرات پیشگیری از بارداری را ضعیف کند.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند ریفامپیسین و ریفابوتین می‌توانند بر فرآیند متابولیسم قرص‌های ضد بارداری تأثیر بگذارند و اثربخشی آن‌ها را کاهش دهند.
• داروهای کاهش‌دهنده اسید معده: داروهایی مانند امپرازول که برای کاهش اسید معده استفاده می‌شوند، ممکن است بر جذب قرص‌های اورژانسی ضد بارداری تأثیر بگذارند و باعث کاهش اثربخشی آن‌ها شوند.

در صورت مصرف هر یک از این داروها یا گیاهان دارویی و نیاز به استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری، مشاوره با پزشک های عمومی در شیراز یا داروساز برای بررسی خطرات تداخل دارویی و یافتن جایگزین‌های مناسب توصیه می‌شود.

چه کسانی نباید از قرص اورژانسی استفاده کنند؟

قرص‌های اورژانسی ضد بارداری برای بسیاری از افراد ایمن هستند، اما برخی شرایط پزشکی خاص ممکن است باعث شود که مصرف آن‌ها برای شما مناسب نباشد. افرادی که دارای شرایط زیر هستند، باید از مصرف این دارو خودداری کنند یا تنها تحت نظر پزشک آن را مصرف نمایند:

• آسم شدید: در صورتی که آسم شما شدید باشد و کنترل نشده باشد، مصرف قرص اورژانسی می‌تواند خطراتی برای سلامتی شما ایجاد کند.
• بیماری قلبی-عروقی: افرادی که دارای بیماری‌های قلبی-عروقی هستند، باید از مصرف قرص‌های اورژانسی خودداری کنند، زیرا این داروها می‌توانند خطرات جدی برای قلب و عروق ایجاد کنند.
• وجود لخته خون در دست، پا یا ریه: اگر شما سابقه لخته خون (ترومبوز) در اندام‌ها یا ریه‌ها دارید، مصرف قرص اورژانسی می‌تواند خطر تشکیل لخته‌های جدید را افزایش دهد.
• مشکلات کبدی: افرادی که مشکلات کبدی دارند (مانند هپاتیت یا سیروز) باید از مصرف قرص‌های اورژانسی خودداری کنند، زیرا این داروها می‌توانند بار اضافی بر روی کبد ایجاد کنند.
• فشار خون بالا: قرص‌های اورژانسی ممکن است باعث افزایش فشار خون شوند. بنابراین، افرادی که فشار خون بالا دارند باید از مصرف آن‌ها اجتناب کنند یا فقط تحت نظر پزشک آن را مصرف نمایند.
• میگرن و سردردهای شدید: در صورتی که دچار میگرن‌های شدید یا سردردهای معمولی به همراه علائم عصبی (مانند تغییرات بینایی) هستید، مصرف این داروها ممکن است عوارض جانبی ناخواسته ایجاد کند.
• سرطان سینه یا رحم: مصرف قرص‌های اورژانسی در افرادی که سابقه سرطان سینه یا رحم دارند، ممکن است باعث تحریک رشد سلول‌های سرطانی شود و باید با پزشک مشورت کنند.

در هر صورت، اگر شرایط پزشکی خاصی دارید یا داروهای دیگری مصرف می‌کنید، بهتر است قبل از استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری با پزشک یا بهترین زوج درمانگر شیراز مشورت کنید تا از مناسب بودن این دارو برای شما اطمینان حاصل کنید.

نکات مهم در مورد مصرف قرص اورژانسی

• زمان مصرف: برای حداکثر اثربخشی، قرص اورژانسی باید در اسرع وقت پس از رابطه جنسی محافظت‌نشده مصرف شود.
• تکرار مصرف: از مصرف مکرر قرص اورژانسی خودداری کنید، زیرا ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
• مشاوره با پزشک: قبل از مصرف قرص اورژانسی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر دارای شرایط پزشکی خاصی هستید.
• روش‌های دائمی: برای پیشگیری طولانی‌مدت از بارداری، استفاده از روش‌های دائمی مانند IUD یا بستن لوله‌ها را در نظر بگیرید.

جمع بندی

قرص اورژانسی یک روش مؤثر برای جلوگیری از بارداری ناخواسته پس از رابطه جنسی محافظت‌نشده است. با این حال، این قرص‌ها نباید به عنوان یک روش دائمی پیشگیری از بارداری در نظر گرفته شوند و مصرف مکرر آن‌ها توصیه نمی‌شود. قبل از استفاده از قرص اورژانسی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا در مورد مزایا و معایب آن و همچنین روش‌های مناسب‌تر پیشگیری از بارداری اطلاعات لازم را کسب کنید.