قرص بوپرنورفین چیست؟
پزشک شهر - بوپرنورفین یا قرص ب 2 یک نوع داروی آگونیست-آنتاگونیست اپیوئیدی است که برای درمان وابستگی و اعتیاد به مواد اپیوئیدی استفاده میشود. این دارو با ساختار شیمیایی خاصی تولید شده است و به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای کاهش علایم محرومیت از مواد اپیوئیدی مورد استفاده قرار میگیرد.
بوپرنورفین به عنوان یک داروی ترک اعتیاد، در کنار مشاوره، پایشهای فیزیکی و رفتاری و تغییر شیوه زندگی، برای افرادی که به مواد اپیوئیدی وابسته هستند، تجویز میشود. این دارو به افراد کمک میکند تا بهبود یابند و علاوه بر جلوگیری از ظهور علائم محرومیت، به تدریج از وابستگی خود به مواد اپیوئیدی فاصله بگیرند.
استفاده از بوپرنورفین به همراه سایر اقدامات درمانی میتواند به بهبود وضعیت افراد مبتلا به وابستگی به مواد اپیوئیدی کمک کند و به آنها این امکان را بدهد که یک زندگی بهتر و بدون وابستگی به مواد مخدر را تجربه کنند.
اطلاعات دارویی
اشکال دارویی:
- بوپرنورفین در بازار دارویی ایران به دو شکل اصلی، یعنی قرص زیر زبانی و تزریقی، عرضه میشود.
نام تجاری دارو:
- Prefibin، Suboxone و Subutex
کاربرد:
این داروها از دسته آگونیست-آنتاگونیست اپیوئیدی هستند و برای کاهش علائم ترک وابستگی به مواد مخدر مانند هروئین مورد استفاده قرار میگیرند.
اطلاعات تکمیلی:
بوپرنورفین به عنوان یک درمان جایگزین برای ترک اعتیاد به مواد مخدر استفاده میشود. این دارو به افراد کمک میکند تا تدریجاً از وابستگی به مواد مخدر فاصله بگیرند و علائم ترک را کاهش دهند. همچنین، بوپرنورفین برای تسکین درد نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
در هنگام خرید دارو، به مارک (نام تجاری) دارو توجه کرده و توصیه میشود که تنها با تجویز پزشک و زیر نظر او این داروها مصرف شوند.
موارد مصرف
بوپرنورفین برای دو مورد اصلی استفاده می شود:
- درمان اختلال مصرف مواد افیونی: بوپرنورفین یک داروی جایگزین برای مواد افیونی مانند هروئین، مورفین و متادون است. این دارو با اتصال به گیرنده های اپیوئیدی در مغز، اثرات مواد افیونی را شبیه سازی می کند و به کاهش علائم ترک کمک می کند.
- تسکین درد: بوپرنورفین یک مسکن قوی است که برای تسکین دردهای حاد و مزمن استفاده می شود. این دارو برای تسکین دردهای ناشی از جراحی، سرطان، بیماری های مزمن مانند آرتریت و فیبرومیالژیا و همچنین دردهای ناگهانی و شدید مانند شکستگی استخوان و دندان درد استفاده می شود.
نحوه مصرف قرص بوپرنورفین
مصرف بوپرنورفین برای ترک اعتیاد باید طبق توصیههای پزشک و به دقت به دستورات مقداری درمانی اجرا شود. در اینجا چند نکته مهم درباره مقدار و نحوه مصرف بوپرنورفین برای ترک اعتیاد آمده است:
- خواندن بروشور دارو: قبل از شروع درمان با بوپرنورفین، برشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور اطلاعات جامعی را درباره دارو و عوارض جانبی احتمالی آن ارائه میدهد.
- تعیین مقدار توسط پزشک: مقدار و دوز بوپرنورفین از فرد به فرد متفاوت است؛ بنابراین، تنها باید دارو را همانطور که پزشک تجویز کرده است، مصرف کنید و از تغییرات خودسرانه در مقدار و مدت زمان مصرف اجتناب کنید.
- تجویز یک بار در روز: اثر بوپرنورفین در بدن طولانیتر از هروئین باقی میماند. به همین دلیل، این دارو برای ترک اعتیاد معمولاً یک بار در روز تجویز میشود.
- تحت نظارت پزشک در آغاز درمان: برای شروع درمان با بوپرنورفین، باید تحت نظارت پزشک یا داروساز قرار گیرید تا به شما دوز مناسب را راهنمایی کنند. پس از مدتی و با پیشرفت درمان، شاید نیاز به تحت نظارت مداوم نباشد.
- کاهش تدریجی دوز: برخی افراد بعد از ترک اعتیاد به هروئین تا بلند مدت به مصرف بوپرنورفین ادامه میدهند؛ اما برخی دیگر به تدریج دوز مصرفی دارو را مطابق با نظر پزشک کاهش میدهند.
موارد منع مصرف
هنگام مصرف داروی بوپرنورفین، به تاریخ انقضاء دارو توجه کنید. اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن گذشته باشد، از مصرف آن خودداری کنید.
هرگز این دارو را به فرد دیگری، حتی با علائم مشابه خودتان، تجویز نکنید. هر فرد شرایط فیزیولوژیک و پزشکی متفاوتی دارد و تجویز داروها باید توسط پزشک انجام شود.
علاوه بر این، قبل از مصرف بوپرنورفین، پزشک را در مورد هر گونه شرایط خاص یا بیماریهای زیر آگاه سازید:
- حساسیت به این دارو یا دیگر مواد و داروها
- بارداری یا قصد باردار شدن
- شیردهی
- دچار مصدومیت سر تازه شدهاید
- صرع
- مشکلات تنفسی مانند آسم یا COPD
- فشار خون پایین
- مشکلات تیروئید
- مشکلات غده آدرنال
- مشکلات کبدی
- مشکلات کلیوی
- میاستنی گراویس (ضعف عضلانی)
- مشکلات التهابی روده یا یبوست مزمن
- مشکلات مجرای صفراوی
- مشکلات پروستات یا مشکلات در دفع ادرار
- اعتیاد به الکل یا مواد مخدر
عوارض جانبی
مصرف بوپرنورفین برای ترک اعتیاد ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود. برخی از عوارض جانبی معمول این دارو عبارتاند از:
- سرگیجه
- خوابآلودگی و کسل بودن
- ضعف
- سردرد
- اختلال در خواب
- اضطراب یا تغییرات عصبی
- تغییر ریتم قلب و ضربان قلب نامنظم
- عرق کردن
- احساس بیماری
- علائمی در بینی یا چشم
- اسهال یا یبوست
توجه داشته باشید که بسیاری از این عوارض جانبی ممکن است پس از گذشت مدت کوتاهی از مصرف بوپرنورفین بهبود یابند. در هر صورت، در صورت بروز هر گونه علامت یا عارضه خاص، مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید تا تصمیمات مناسب اتخاذ شود. همچنین، اگر علائمی شدید یا مزاحم احساس کردید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
تداخلات دارویی قرص بوپرنورفین
اگر پزشک یا داروساز شما به شما قرص B۲ تجویز کرده است، احتمالاً از تداخلات دارویی آگاه است و شما را برای مصرف بوپرنورفین تحت نظر دارد. قبل از تغییر در مصرف داروهای دیگر، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. حتماً اطلاع دهید که همه داروهای تجویزی، بدون نسخه و گیاهی که مصرف میکنید چیستاند. اگر قرص B۲ شما حاوی آهن باشد، از مصرف همزمان آن با داروهای زیر پرهیز کنید:
- آنتی اسیدها
- بیس فسفوناتها (مانند آلندرونات)
- لوودوپا
- داروهای تیروئید (مانند لووتیروکسین)
- برخی آنتی بیوتیکها (مانند تتراسایکلینها و کینولونها).
به یاد داشته باشید که برای استفاده همزمان با داروهای دیگر، حتماً با پزشکتان مشورت کنید. اگر برند قرص B۲ شما حاوی اسید فولیک است و شما داروهای ضد تشنج (مانند هیدانتوئینها مثل فنی توئین) مصرف میکنید، حتماً به پزشکتان اطلاع دهید.
این دارو می تواند با سایر داروها تداخل داشته باشد. اگر از هر داروی دیگری استفاده می کنید، قبل از مصرف قرص بوپرنورفین با پزشک خود مشورت کنید.
مزایا و معایب قرص بوپرنورفین
مزایا:
- کاهش علائم ترک مواد افیونی
- افزایش احتمال موفقیت در ترک مواد افیونی
- تسکین درد
معایب:
- اعتیاد آور است
- می تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند
- می تواند با سایر داروها تداخل داشته باشد
چگونه از مصرف بیش از حد قرص بوپرنورفین جلوگیری کنیم؟
قرص بوپرنورفین در صورت مصرف بیش از حد می تواند کشنده باشد. برای جلوگیری از مصرف بیش از حد، مهم است که:
- این دارو را فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- قرص بوپرنورفین را هرگز با سایر داروهای اپیوئیدی مصرف نکنید.
- این دارو را هرگز با الکل یا سایر مواد مخدر مصرف نکنید.
جمع بندی
بوپرنورفین یک داروی اپیوئیدی است که برای درمان اختلال مصرف مواد افیونی و دردهای حاد و مزمن استفاده می شود. این دارو می تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند و اعتیاد آور است؛ بنابراین، مهم است که از این دارو فقط طبق دستور پزشک استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: داروی نورواید (NeuroAid) چیست و چه کاربردهایی دارد؟