به دلیل نوع رژیم غذایی، بسیاری از ما پتاسیم کافی جذب نمی کنیم. این ماده معدنی برای کنترل فشار خون و سلامت عضلات، قلب و عروق ضروری است. در این مقاله پزشک شهر مواد غذایی که بیشترین کمک را به درمان کمبود پتاسیم می کنند معرفی می کنیم.
پتاسیم چیست؟
مانند کلسیم و سدیم، پتاسیم نیز از انواع مواد معدنی است که در برخی غذاها وجود دارد. مصرف میزان مناسب این ماده معدنی در رژیم غذایی به شما کمک می کند سلامتی خود را حفظ کنید. بنابراین ضروری است که حجم مناسبی از غذاهای سرشار از پتاسیم مصرف کنید. متخصص تغذیه ، رژیم غذایی با توجه به علایق و مواد مورد نیاز بدن شما، در اختیارتان قرار می دهد.
فواید پتاسیم: چرا بدن به پتاسیم نیاز دارد؟
انجمن متخصص قلب و عروق می گویند: مصرف کافی پتاسیم برای سلامتی قلب مفید است. این ماده معدنی برای انقباض ماهیچه و عملکرد درست عضلات ضروری است. علاوه بر آن سلول های عصبی ما نیز برای این که عملکردی طبیعی داشته باشند به پتاسیم نیاز دارند.
همچنین پتاسیم کمک می کند دیواره رگ های خونی شل شوند و استراحت کنند. زمانی که دیواره ها سفت یا منقبض باشند فشار خون بالا می رود و در نتیجه ممکن است مشکلات قلبی بروز کنند.
لازم به ذکر است پتاسیم از چند طریق به کنترل فشار خون کمک می کند. بطور کلی، این ماده معدنی به کلیه ها کمک می کند سدیم اضافی خون را از بدن دفع کنند و ضمن تنظیم الکترولیت ها، سطح آب بدن را پایدار نگه دارند. از آن جا که ازدیاد سدیم در بدن خطرناک است، ما به پتاسیم کافی برای کنترل فشار خون و تنظیم سطح مایعات بدن نیاز داریم.
برای درمان کمبود پتاسیم چی بخوریم؟
بسیاری از غذاهایی که بطور معمول مصرف می کنید دارای پتاسیم هستند. اگر می خواهید مقدار بیشتری از آن را در رژیم غذایی خود قرار دهید، بهتر است از مواد غذایی زیر که سالم و مقوی هم هستند استفاده کنید.
مواد غذایی با پتاسیم بالا
برای جذب پتاسیم بیشتر مصرف متناسبی از مواد غذایی زیر را در وعده ها اصلی در نظر بگیرید:
- گوشت قرمز و مرغ
- مغزها و دانه های خوراکی
- نان و ماکارونی سبوس دار
- غلات سبوس دار
- برنج قهوه ای
- ترکیبات جایگزین نمک مانند نمک پتاسیم و غیره.
- سمنو
در بین ماهی ها، ماهی های زیر سرشار از پتاسیم هستند:
- ماهی تن
- قزل آلا
- ساردین
- سالمون
همچنین می توانید از لوبیا ها و حبوبات سرشار از پتاسیم استفاده کنید، مانند:
- لوبیا چیتی
- لوبیا قرمز
- سویا
- عدس
- لپه و نخود
چه میوه هایی سدیم و پتاسیم دارند
موز، پرتقال، خربزه، طالبی، زردآلو و گریپ فروت و همچنین بعضی از میوه های خشک مانند آلوخشک، مویز و خرما پتاسیم بسیار بالایی دارند. غیر از این موارد برای جلوگیری از کمبود پتاسیم مصرف مواد غذایی زیر توصیه می شود:
- سیب زمینی
- سیب زمینی شیرین
- قارچ
- نخود
- خیار
- اسفناج پخته
- کلم بروکلی پخته
- کدو
- سبزیجات
مصرف عصاره و آب بسیاری از میوه های سرشار از پتاسیم هم گزینه مناسب برای تامین سطح مناسب این ماده در بدن است.
بهترین نوشیدنی های حاوی پتاسیم
مواد لبنی مانند شیر و ماست نیز پتاسیم فراوانی دارند. البته بهتر است که لبنیات کم چرب یا بدون چربی استفاده کنید. نوشیدنی هایی که پتاسیم بالایی دارند:
- آب پرتقال
- آب گریپ فروت
- آب انگور
- آب زردآلو
- آب گوجه
بدن به چه میزان پتاسیم نیاز دارد؟
میزان مطلوب روزانه پتاسیم برای زنان حدود ۲۶۰۰ میلی گرم و برای مردان ۳۴۰۰ میلی گرم توصیه می شود که بسیاری از افراد این میزان را دریافت نمی کنند.
عوارض پتاسیم بالا
در صورتی که بیماری کلیوی داشته باشید ممکن است نیاز شما به پتاسیم متفاوت باشد و دچار عوارض شدیدی شوید. بنابراین پزشکان توصیه می کنند که افراد مبتلا به بیماری کلیه، میزانی کمتر از این شاخص مصرف کنند. اگر کلیه ها به درستی کار نکنند، پتاسیم زیادی ممکن است در بدن باقی بماند و منجر به اختلالات عصبی و عضلانی شود. از پزشک بخواهید به شما کمک کند که میزان مطلوب مصرف پتاسیم را نسبت به وضعیت و بیماری کلیوی شما مشخص کند.
اعلام میزان پتاسیم روی برچسب مواد غذایی
در بیشتر دنیا شرکت ها میزان پتاسیم محصول را روی بسته درج نمی کنند. هرچند مدتی قبل (از سال ۲۰۱۶)، قانونی در آمریکا تصویب شد که درج میزان آن را روی برچسب مواد غذایی را الزامی می کند، مواد غذایی در ایران اطلاعاتی در این باره ارائه نمی کنند. این کار کمک می کند که بتوانید میزان مصرف روزانه را کنترل کنید و از مسمومیت یا کمبود پتاسیم جلوگیری کنید.
غذاهای کم پتاسیم برای بیماران کلیوی
برای بیماران کلیوی که باید مصرف پتاسیم را محدود کنند، انتخاب غذاهای کم پتاسیم ضروری است. برخی از غذاهای کم پتاسیم شامل سیب، انگور، توتفرنگی، گلابی، برنج سفید، نان سفید، تخممرغ، و مرغ پخته هستند. سبزیجاتی مانند کلم، گلکلم و خیار نیز کم پتاسیم محسوب میشوند. پخت و شستشوی دقیق برخی سبزیجات مانند سیبزمینی میتواند میزان پتاسیم آنها را کاهش دهد.
راههای پایین اوردن پتاسیم خون
برای کاهش سطح پتاسیم خون، محدود کردن مصرف غذاهای حاوی پتاسیم بالا مانند موز، پرتقال، سیبزمینی و گوجهفرنگی مهم است. همچنین، مصرف مایعات فراوان، به ویژه آب، میتواند به دفع پتاسیم اضافی کمک کند. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای دفع پتاسیم مانند رزینها (Kayexalate) تجویز کند. ورزش منظم و حفظ فعالیتهای فیزیکی نیز میتواند به کنترل سطح پتاسیم خون کمک کند، اما باید تحت نظر پزشک انجام شود.
برای پتاسیم بالا چه بخوریم
برای کاهش سطح پتاسیم خون، مصرف غذاهای کم پتاسیم اهمیت دارد. برخی از غذاهایی که میتوانید مصرف کنید عبارتند از:
- میوهها: سیب، انگور، توتفرنگی، گلابی، زردآلو و گریپ فروت
- سبزیجات: کلم، گلکلم، خیار، اسفناج پخته و کدو
- غذاهای پروتئینی: مرغ پخته و تخممرغ
- غلات: برنج سفید، نان سفید و ماکارونی سبوسدار
- حبوبات: نخود، لوبیا چیتی و لوبیا قرمز
همچنین، مصرف مایعات فراوان، به ویژه آب، برای کمک به دفع پتاسیم اضافی از بدن مفید است. در صورت داشتن مشکلات کلیوی، حتماً باید با پزشک خود مشورت کنید تا رژیم غذایی مناسبی برای شما تعیین شود.
جمع بندی
در این مقاله به اهمیت پتاسیم برای سلامتی قلب، عضلات و تنظیم فشار خون پرداختیم. مصرف کافی این ماده معدنی از طریق مواد غذایی مانند گوشت قرمز، غلات سبوسدار، میوهها و سبزیجات ضروری است. در عین حال، بیماران کلیوی باید غذاهای کم پتاسیم مانند سیب، برنج سفید و مرغ پخته را انتخاب کنند. برای کاهش سطح پتاسیم خون نیز محدود کردن مصرف غذاهای پرپتاسیم و استفاده از مایعات فراوان توصیه میشود. توجه به نیاز بدن به پتاسیم و مشاوره با پزشک برای تعیین میزان مناسب مصرف ضروری است.
منبع: مقالات سلامتی WebMD