چشمهای قرمز و ملتهب میتوانند نتیجه عوامل متعددی مانند خستگی، آلرژی، آلودگی هوا، خشکی چشم و یا عفونتهای خفیف باشند. گلاب، که قرنها در طب سنتی ایرانی و آیورودا برای مراقبت از چشم مورد استفاده قرار گرفته است، به عنوان یک راهکار طبیعی برای تسکین این علائم پیشنهاد میشود. در ادامه این مطلب از سایت پزشک شهر به بررسی خواص گلاب برای رفع قرمزی چشم می پردازیم.
مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک میکند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفاً جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.
مکانیسم اثر گلاب در کاهش قرمزی و التهاب چشم
قرمزی چشم معمولاً نتیجه التهاب یا گشاد شدن مویرگهای ظریف موجود در ملتحمه (غشای نازک پوشاننده بخش سفید چشم) است. گلاب با ترکیبات طبیعی و خاصیتهای درمانی خود میتواند به تسکین این حالت کمک کند. در ادامه، نحوه تأثیر گلاب بر قرمزی و التهاب چشم را بررسی میکنیم:
اثر ضدالتهابی طبیعی
در ترکیبات گلاب، موادی مانند فلاونوئیدها، ترپنها و فنولها وجود دارند که خاصیت ضدالتهابی دارند. این مواد با کاهش التهاب بافتی و کمک به جمع شدن رگهای خونی متورم، به کاهش قرمزی و تورم در اطراف چشم کمک میکنند. استفاده موضعی از گلاب بهصورت کمپرس سرد میتواند در تسکین التهاب مؤثر باشد.
خاصیت خنککننده و آرامشبخش
یکی از ویژگیهای برجسته گلاب، خاصیت خنککنندگی و تسکیندهندگی آن است. زمانی که گلاب سرد روی پلکها یا اطراف چشم استفاده میشود، احساس خستگی و سوزش کاهش یافته و آرامش چشمها افزایش مییابد. این اثر بهویژه برای افرادی که مدت زیادی مقابل صفحهنمایش مینشینند یا در محیطهای خشک و آلوده قرار دارند مفید است.
نقش آنتیاکسیدانی در محافظت از چشم
گلاب سرشار از آنتیاکسیدانهایی مانند ویتامین C و ترکیبات پلیفنولی است که از آسیب سلولی ناشی از رادیکالهای آزاد جلوگیری میکنند. این ترکیبات میتوانند به حفظ سلامت سلولهای ظریف چشم و کاهش استرس اکسیداتیو ناشی از آلودگی یا نور شدید کمک کنند.
خاصیت ضدباکتریایی و پاککنندگی ملایم
گلاب خاصیت ضدباکتریایی خفیفی دارد که به پاکسازی سطح چشم از آلودگیهای محیطی و جلوگیری از بروز عفونتهای سطحی کمک میکند. استفاده از گلاب استریل و خالص میتواند در شستوشوی ملایم چشمها مفید باشد و احساس تمیزی و شادابی ایجاد کند.
گلاب با ترکیبی از اثرات ضدالتهابی، آنتیاکسیدانی، ضدباکتریایی و تسکیندهنده، میتواند بهصورت طبیعی قرمزی و التهاب چشم را کاهش دهد. البته توصیه میشود برای استفاده مستقیم از گلاب در ناحیه چشم، حتماً از نوع استریل و مخصوص مصارف چشمی استفاده شود تا خطر تحریک یا عفونت وجود نداشته باشد.
روش صحیح استفاده از گلاب برای کاهش قرمزی و خستگی چشم ها
برای بهرهمندی ایمن و مؤثر از خواص آرامبخش و ضدالتهابی گلاب در ناحیه چشم، رعایت مراحل زیر ضروری است:
انتخاب و آمادهسازی گلاب مناسب
از گلاب خالص، طبیعی و بدون افزودنیهای شیمیایی استفاده کنید. گلابی که فاقد مواد نگهدارنده و اسانسهای مصنوعی باشد، برای استفاده نزدیک چشمها ایمنتر است. برای افزایش اثر خنککنندگی و تسکین بیشتر، گلاب را پیش از استفاده در یخچال قرار دهید تا خنک شود.
آمادهسازی پد یا پارچه تمیز
دو عدد پد پنبهای یا دستمال تمیز و استریل را انتخاب کرده و آنها را به مقدار کافی به گلاب خنک آغشته کنید. از تماس مستقیم بطری گلاب با پدها خودداری کنید تا آلودگی منتقل نشود.
انجام کمپرس چشمی
در حالی که در حالت استراحت هستید و چشمان خود را بستهاید، پدهای آغشته به گلاب را بهآرامی روی پلکهای خود قرار دهید. اجازه دهید کمپرس به مدت 10 تا 15 دقیقه روی چشمها باقی بماند تا ترکیبات آرامبخش گلاب جذب بافت اطراف چشم شوند.
تکرار منظم برای نتیجه بهتر
میتوانید این عمل را 2 تا 3 بار در روز انجام دهید، بهویژه پیش از خواب یا پس از قرار گرفتن طولانیمدت در برابر مانیتور یا هوای آلوده. تداوم استفاده موجب کاهش تدریجی قرمزی، التهاب و احساس خستگی در چشمها خواهد شد.
از ریختن مستقیم گلاب داخل چشم خودداری کنید. در صورت احساس سوزش، التهاب یا خارش غیرعادی، بلافاصله استفاده را متوقف کرده و با پزشک متخصص مشورت نمایید.
هشدارهای مهم و اقدامات احتیاطی در استفاده از گلاب برای چشم ها
با وجود اینکه گلاب از دیرباز در طب سنتی برای تسکین خستگی و قرمزی چشم توصیه شده است، باید توجه داشت که استفاده نادرست یا بیاحتیاط از آن میتواند خطرناک باشد. رعایت نکات زیر برای جلوگیری از آسیب یا عفونت چشمی ضروری است:
خطر آلودگی گلابهای معمولی
هرگز از گلابهای خوراکی یا آرایشی بهصورت مستقیم داخل چشم استفاده نکنید. این محصولات معمولاً استریل نیستند و ممکن است حاوی ذرات معلق، باکتری یا مواد شیمیایی باشند که میتوانند باعث عفونت، التهاب یا تحریک شدید چشم شوند.
انتخاب نوع مناسب گلاب
در صورتی که هدف استفاده از گلاب بهصورت قطره چشمی است، باید حتماً از نوع استریل و دارویی (Ophthalmic Grade) آن استفاده شود. این نوع گلاب مخصوص مصرف چشمی تولید شده و فاقد هرگونه مواد نگهدارنده یا افزودنی است. تنها فرآوردههای دارای مجوز دارویی برای تماس مستقیم با چشم ایمن محسوب میشوند.
توجه به علائم هشداردهنده چشمی
قرمزی چشم همیشه یک مشکل ساده نیست و میتواند نشانه بیماریهای مهمی مانند ورم ملتحمه (Conjunctivitis)، یووئیت یا گلوکوم حاد باشد. اگر قرمزی با درد شدید، تاری دید، ترشح چرکی، یا حساسیت شدید به نور همراه است، باید سریعاً به چشمپزشک مراجعه کنید و از هرگونه خوددرمانی با گلاب یا سایر مواد خانگی پرهیز نمایید.
واکنشهای حساسیتی احتمالی
در صورت بروز علائمی مانند سوزش، خارش، اشکریزش زیاد یا افزایش قرمزی پس از استفاده از گلاب، استفاده را فوراً قطع کنید. سپس چشمها را با آب استریل یا سرم شستوشوی چشمی (نرمال سالین) بشویید. در صورت تداوم علائم، مراجعه به پزشک ضروری است.
استفاده از گلاب برای چشمها تنها در قالب کمپرس بیرونی و با رعایت بهداشت کامل ایمن است. از مصرف مستقیم آن بهعنوان قطره خودداری کنید مگر اینکه محصول استریل، دارویی و با تجویز کلینیک چشم پزشکی در شیراز باشد.
جمع بندی
گلاب با خواص ضدالتهابی، خنککنندگی و آنتیاکسیدانی خود میتواند به عنوان یک تسکیندهنده طبیعی برای کاهش خستگی، پف و قرمزی خفیف چشمها مورد استفاده قرار گیرد. البته این اثرات زمانی ایمن و مؤثر خواهند بود که گلاب بهصورت کمپرس بیرونی و با رعایت کامل اصول بهداشتی به کار رود. استفاده مستقیم از گلاب غیر استریل داخل چشم ممکن است خطر عفونت یا تحریک ایجاد کند. در نهایت، اگر قرمزی یا سوزش چشم ادامهدار یا همراه با درد و تاری دید باشد، مراجعه به چشمپزشک و پرهیز از خوددرمانی ضروری است.
منبع:
