فصل های بهار و پاییز در عین زیبایی، برای افراد مبتلا به آلرژی یادآور آبریزش بینی، خارش چشم، و عطسه هستند. در این مقاله از پزشک شهر ۱۰ موردی که باعث بدتر و شدیدتر شدن حساسیت فصلی می شوند را بررسی می کنیم.
عوامل و محرک هایی که حساسیت فصلی را شدیدتر میکنند
حساسیت و آلرژی به خودی خود از بدترین اتفاقات ممکن هستند. اما آیا می دانستید که ممکن است با بعضی کارها، ناخواسته حساسیت فصلی را برای خود شدیدتر و غیرقابل تحمل کنید؟
میوه و سبزیجاتی که پروتئین شبیه به گرده گل دارند
اگر عطسه و فین فین می کنید، ممکن است برای خوردن بعضی میوه ها و سبزیجات نیز مشکل داشته باشید. اسم این اختلال، سندرم حساسیت اُرال (OAS) است. انجمن آلرژی، آسم و خودایمنی آمریکا (AAAAI)، تخمین می زند تقریبا ۵۰ تا ۷۵٪ از افرادی که به گرده درخت توس حساسیت دارند، دچار این اختلال باشند. پروتئینی که در سطح بعضی میوه و صیفی های خام مثل سیب، گوجه فرنگی و خربزه وجود دارد، عامل این اختلال است.
طبق مطالعات انجمن دانشگاهی آلرژی، آسم و خودایمنی (ACAAI)، هر نوع از حساسیت به گرده، دسته ای جدا از غذاهای محرک مخصوص به خود را دارد. کلیف باسِت، موسسس کلینیک مراقبتهای حساسیت و آسم در نیویورک، می گوید: «پروتئین های غذا و گرده گیاهان نسبت نزدیک و شباهت زیادی به هم دارند. بنابراین موقعی که بعضی غذاها را می خورید، بدن فکر می کند دارید گرده قورت می دهید. این اتفاق منجر به علایم اذیت کننده و ناخوشایندی مانند خارش گلو و دهان و همچنین سرفه می شود. یکی از راهکارهای مقابله، کندن پوست میوه و صیفی جات قبل از مصرف آن هاست. گزینه دیگر که در کاهش علایم موثر به نظر می رسد، پختن این دسته از محصولات غذایی است.»
انجمن دانشگاهی آلرژی، آسم و خودایمنی هشدار می دهد، طبق تحقیق ها، حدود ۲٪ از افراد مبتلا به اختلال سندرم حساسیت ارال ممکن است دچار واکنش های شدید و کشنده همچون شوک آنافیلاکتیک (آنافیلاکسی) شوند.
لنزهای چشمی ممکن است باعث حساسیت فصلی شود
زمانی که سطح گرده و ذرات معلق در هوا زیاد است، بهتر است بهجای لنز، از عینک استفاده کنید. دیوید روزنسترایک، پزشک و رییس بخش آلرژی و خودایمنی دانشکده پزشکی آلبرت انیشتین میگوید: «اگر گرده در چشمانتان گیر کند و آن جا بماند، دچار مشکلات بزرگتری می شوید.
از آن جا که لنزهای چشمی و مخصوصا لنزهای طبی نرم نفوذپذیر هستند، شدیدا مستعد جذب ذرات و محرک های پراکنده در هوا (مثل دود و گرده) هستند. استیون شانبوم، پزشک و متخصص چشم، توصیه می کند: لنزهای طبی نرم بیشتر به اکسیژن اجاره عبور می دهند، اما همچنین می توانند هرچیزی که در اشک وجود دارد را جذب کنند. بنابراین اگر حتما قصد استفاده از لنز دارید، اما لنز سخت اذیتتان می کند، بهتر است از لنزهای یکبار مصرف استفاده کنید تا از تجمع ذرات گرده در پی دفعات استفاده جلوگیری کنید.
استرس و اضطراب
اضطراب باعث می شود بی قرار و عصبی شوید و در نتیجه مستعد فین فین کردن باشید. تحقیقی که در سال ۲۰۲۱ در ژورنال بین المللی زیست شناسی ملکولی چاپ شد، ثابت می کند که هورمون های استرس - مانند کورتیزول - منجر به تولید سلول های ماستوسیت می شوند که این خود باعث بروز التهاب و حساسیت در بینی می شود. خبر خوب اینکه راهی برای رفع این مشکل وجود دارد: آرامش خود را حفظ کنید. دکتر روزنسترایک افزود: «علایم حساسیت فصلی شما زمانی که مضطرب هستید، شدیدتر و بدتر می شوند.» برای درمان استرس می توانید به متخصص اعصاب و روان در شیراز نیز مراجعه نمایید.
مصرف داروی نامناسب
ده ها دارو برای رفع علایم حساسیت وجود دارد و همگی ادعا می کنند عطسه و فین فین را درمان می کنند. از آن جا که تنوع گزینه ها و داروهای آلرژی زیاد است، انتخاب یا تجویز از میان آن ها کاری سخت به نظر می رسد. براساس نظر سازمان آسم و آلرژی آمریکا (AAFA)، اغلب داروها را می توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد. این سه دسته شامل: آنتی هیستامین ها، ضد احتقان ها و کورتیکواستروئیدها می شود.
بهترین راه، اطلاع از این موضوع و انتخاب یک داروی بدون نیاز به نسخه است که علایم شما را سریعتر درمان می کند. بطور خلاصه، آنتی هیستامین معمولا در درمان عطسه، خارش و آبریزش بینی موثر است. همچنین ضداحتقان به رفع گرفتگی مجراهای ملتهب بینی کمک میکند. و در آخر، کورتیکواستروئید در برطرف کردن التهاب و خارش تاثیرگذار است. در صورتی که علایم برای مدتی از بین نروند و آزاردهنده باشند باید به پزشک متخصص مجراهای تنفس یا آلرژی مراجعه کنید.
عطرها و عود
محصولاتی که به آن ها رایحه و بو اضافه شده باشد، لبه پلک ها و مجرای بینی را تحریک می کنند. این قضیه شامل مواردی از قبیل عطر و ادکلن، عود و برخی وسایل آزین بندی می شود. فارغ از این که در خیابان یا داخل فروشگاه هستید، احتمال دوری از همه رایحه ها و بوهایی که در محیط هستند غیرممکن است. بنابراین یک رویکرد منطقی، حذف کامل این محرک ها از خانه، و مصرف دارو برای قابل تحمل کردن علایم در محیط های عمومی است.
کلر (کلرین)
شنا کردن یا حتی نشستن نزدیک استخری که کلرزنی شده، می تواند به اندازه ادکلن یا شمع برای واکنش حساسیت شما مضر باشد. دکتر روزنسترایک معتقد است: «کلر یک گاز محرک و آزاردهنده است و همان کاری با چشمان شما می کند که دود و بخار می کنند. اگر آن را استشمام می کنید، یعنی دارد وارد بدن شما می شود. استخرهای سرپوشیده شرایط بدتری نسبت به استخرهای روبازها دارند، زیرا کلر در فضایی بدون تهویه جمع می شود.
همچنین، باید مراقب محصولات بهداشتی که سفیدکننده (وایتکس) دارند باشید. با این که درصد کلر در محصولاتی مانند اسپری یا تمیزکننده خانگی نسبت به درصد آن در استخر کمتر است، میزان غلظت آن برای تحریک واکنش حساسیت در بعضی افراد کافی است.
لباس های که می پوشید
همان لباس پشمی نرمی که شاید سه بار قبل از شستن می پوشید، حساسیت شما را تشدید می کند. لباس ها، مخصوصا لباس هایی که جنس زبر یا چسبنده دارند، ذرات ریز مانند گرده و گرد و خاک را به خود می گیرند. بهنظر دکتر روزنسترایک، شست و شو بعد از هربار استفاده، یک اصل کلی در فصول حساسیت زا است. علاوه بر این، توصیه می شود از لباس هایی از جنس پنبه یا دیگر الیافی که راحت تر شسته می شوند استفاده کنید.
همینطور می توانید از ماشین خشک کن برای خشک کردن لباس ها استفاده کنید. نتایج یک تحقیق در سال ۲۰۲۲ نشان داد، خشک کن دستی بطور موثری گرده ها را از روی لباس ها - تر یا خشک - جدا می کند.
تنبلی در دوش گرفتن
گرده فقط روی لباس های شما نمی نشیند، بلکه می تواند به پوست و موهایتان نیز بچسبد. دکتر روزنسترایک افزود: «ذرات ریز مانند گرد و خاک روی شما می نشینند. اگر هر روز با بینی گرفته و علایم حساسیت بیدار می شوید، قبل از خواب حمام کنید تا ذرات و آلرژن های روی پوستتان شسته شوند. هرچند شاید این کار همه آن ها را پاک نکند، چیزهایی که باعث شدیدتر شدن حساسیت هستند را کمتر می کند.
یک تحقیق که در سال ۲۰۲۰ در زمینه گرده شناسی و گیاهان منتشر شد، به بررسی این موضوع پرداخت. در این تحقیق محققان از شرکت کنندگان خواستند که دستان خود را طبق پروتکل شست و شوی دست سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بشویند و خشک کنند. نتایج نشان می داد پس از یک بار شست و شوی دست، بین ۰.۳۶ تا ۲.۷۴٪ از ذرات ریز اولیه هنوز روی دستان باقی مانده بودند و مقدار ناچیزی از گرده های خاصی حتی با چندبار شست و شو از دستان پاک نمی شوند. با این که با استحمام امکان حذف همه گردهها و ذرات نیست، دوش قبل از خواب بسیاری از علایم حساسیت را رفع می کند.
آب و هوا
بطور معمول علایم شما در روزهای خشک، آفتابی و پرباد شدیدتر هستند. مخصوصا که جریان باد در چنین روزهایی به پخش گرده هایی که گیاهان در محیط آزاد می کنند کمک می کند. روزهای بارانی و مه آلود نیز می توانند بروز علایم را تشدید یا تحریک کنند. نم نم باران باعث می شود گرده ها در هوا به حرکت دربیایند، از هم شکسته شوند و بعد از تبدیل به ذرات کوچکتر در هوا پخش شوند. نتایج تحقیقی که سال ۲۰۲۰ در زمینه علوم و تکنولوژی محیط زیست منتشر شد، ثابت می کند که جریانات هوایی، شرایطی را برای شکافت گردهها از هم فراهم می کنند. علاوه بر این مشخص شد که به طور ویژه هنگام طوفان و رعد و برق، ذرات کوچک گرده برای چندین ساعت در هوا معلق باقی می مانند.
مصرف سیگار
باید بروز حساسیت را به لیست بلند اختلالات سلامتی ناشی از سیگار کشیدن اضافه کرد. بر این اساس، موسسه ملی علوم بهداشت محیط (NIEHS) توصیه می کند:
«مصرف سیگار یا قرار گرفتن در معرض دود آن، از عواملی هستند که در ابتلا به عفونت سینوسی و تب یونجه مزمن تاثیر گذارند. با این که عوامل دیگر بطور کامل مشخص نیستند، دود سیگار حاوی صدها ماده شیمیایی است و برخی از این ها محرک واکنش های حساسیت فصلی، آسم یا شدیدتر شدن علایم آن در افراد هستند.»
در پایان، اگر با رعایت این موارد هنوز حساسیت فصلی شما برای مدت طولانی بهتر نشده یا حتی شدیدتر شده، بهتر است به پزشک یا متخصص آلرژی در شیراز مراجعه کنید.
منبع: مقالات سلامتی Health.com
