بیماری لایم در سگ های خانگی و انواع روش های درمان

پزشک شهر - بیماری لایم، که به آن لایم بورلیوز نیز گفته می‌شود، یک بیماری باکتریایی است که می‌تواند توسط گونه‌های خاصی از کنه‌ها به انسان، سگ و سایر حیوانات منتقل شود. عامل این بیماری، باکتری مارپیچی شکل به نام Borrelia burgdorferi است که در بدن برخی از کنه‌ها زندگی می‌کند و توسط آنها جابجا می‌شود. این باکتری از طریق نیش کنه آلوده به خون سگ وارد بدن حیوان می‌شود. باکتری‌ها پس از ورود به جریان خون می‌توانند به نقاط مختلف بدن سفر کرده و در اندام‌ها یا مکان‌های خاصی مانند مفاصل لانه‌گزینی کنند و در آنجا بمانند. این اتفاق می‌تواند منجر به انواع بیماری‌ها و مشکلات برای سگ شود.
ناقل اصلی بیماری لایم، کنه دانه سیاه (Ixodes scapularis) است که به آن کنه گوزن یا کنه خرس نیز می‌گویند. این کنه زمانی که از حیوان آلوده‌ای مانند موش، گوزن یا پستاندار دیگر تغذیه می‌کند، باکتری بیماری لایم را به بدن خود منتقل می‌کند و سپس می‌تواند با نیش زدن، این باکتری را به حیوان دیگری که از آن تغذیه می‌کند، منتقل کند.

مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک می‌کند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفا جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.

محل زندگی کنه های بیماری لایم

کنه های عامل بیماری لایم، در خفا و در میان علفزارهای بلند، مرداب ها و جنگل ها کمین کرده اند تا طعمه ی خود، سگ ها و یا سایر پستانداران را شکار کنند. این کنه ها با چسبیدن به بدن میزبان خود، در عرض 24 تا 48 ساعت (1 تا 2 روز) می توانند بیماری را منتقل کنند. تشخیص این بیماری دشوار است و می تواند منجر به مشکلات جدی و طولانی مدت پزشکی در انسان ها و سگ ها شود. برخلاف تصور رایج، کنه ها قادر به پریدن یا پرواز نیستند و فقط می توانند به آرامی حرکت کنند. آنها در کمین نوک گیاهان بلند می نشینند و منتظر عبور طعمه ی خود می مانند تا به بدنشان بچسبند و از خون آنها تغذیه کنند.

علائم بیماری لایم در سگ های خانگی

علائم بیماری لایم در سگ ها می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و شامل موارد زیر باشد:

• تب: تب یکی از شایع ترین علائم این بیماری است.
• بی حالی: سگ شما ممکن است بی حال و بی انرژی به نظر برسد.
• کاهش اشتها: از دست دادن اشتها و بی میلی به غذا خوردن در سگ ها رایج است.
• درد مفاصل: لنگش، سفتی مفاصل و درد هنگام راه رفتن یا دویدن می تواند از علائم بیماری لایم باشد.
• تورم مفاصل: مفاصل سگ شما ممکن است متورم و قرمز به نظر برسد.
• بزرگ شدن غدد لنفاوی: غدد لنفاوی در زیر بغل، کشاله ران و گردن سگ ممکن است بزرگ و سفت شوند.
• علائم عصبی: در موارد نادر، بیماری لایم می تواند منجر به علائم عصبی مانند تشنج، فلج صورت و ناتوانی در حرکت عضلات چشم شود.

تشخیص بیماری لایم در سگ های خانگی

در صورتی که بیماری لایم درمان نشود، می‌تواند به اندام‌های حیاتی مانند کلیه‌ها، سیستم عصبی و قلب آسیب برساند. نوعی از بیماری که به کلیه‌ها آسیب می‌زند در سگ‌ها شایع‌تر است و خطرناک‌تر از انواع دیگر است. همچنین، نوع نادری از بیماری وجود دارد که می‌تواند به قلب آسیب برساند.
برخی از انسان‌های مبتلا به بیماری لایم ممکن است طی ۳ تا ۳۰ روز پس از گزش کنه، دچار جوش و برآمدگی در محل گزش شوند، که این امر تشخیص بیماری در مراحل اولیه را آسان‌تر می‌کند. اما تشخیص علائم بیماری در سگ‌ها دشوارتر است.
سگ‌های مبتلا به بیماری لایم باید تحت نظر دامپزشک قرار گیرند، زیرا ممکن است درد شدیدی را تجربه کنند و از خوردن غذا امتناع ورزند. این بیماری می‌تواند باعث شود که سگ‌ها به گونه‌ای راه بروند که انگار روی پوسته تخم‌مرغ قدم می‌زنند و ممکن است دچار تب بالا شوند. لنگیدن ناگهانی و متناوب می‌تواند از یک پا به پای دیگر منتقل شود و اگر درمان نشود، ممکن است به طور موقت برطرف شود اما پس از چند هفته یا ماه دوباره بازگردد.
سگ‌های مبتلا به بیماری لایم ممکن است برای مدت طولانی، حتی بیش از یک سال، به باکتری آلوده باشند تا اینکه علائم بیماری در آن‌ها ظاهر شود. این می‌تواند به این معنا باشد که بیماری در بدن گسترش یافته و به اندام‌هایی مانند کلیه‌ها رسیده است. علائمی که ممکن است نشان‌دهنده آسیب به کلیه‌ها باشد شامل استفراغ، بی‌حالی، کاهش یا از دست دادن اشتها و کاهش وزن است.

درمان بیماری لایم در سگ ها

بیماری لایم با آنتی بیوتیک های خوراکی به مدت 2 تا 4 هفته قابل درمان است. در برخی موارد، ممکن است برای تسکین علائم، داروهای ضد التهاب نیز تجویز شود. علاوه بر آن، بسته به شدت علائم، داروهای ضد درد یا استروئیدها نیز ممکن است توصیه شوند. با این حال، تأثیرات بیماری لایم بر سلامت کلی سگها معمولاً به مرور زمان کاهش می‌یابد. اگرچه بیماری می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند و به نفریت لایم تبدیل شود، اما با تشخیص و درمان مناسب، این احتمال کاهش می‌یابد.
برای مداخله در بیماری لایم، تغییراتی در رژیم غذایی و استفاده از داروهای خاص ممکن است مفید باشد. همچنین، برخی سگها ممکن است به داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی نیاز داشته باشند. مداخله زودهنگام با آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. با این حال، همچنان نیاز به مراجعات دوره‌ای به دامپزشک برای کنترل و تغییرات لازم در درمان وجود دارد.

پیشگیری

برای محافظت از سگ‌ها در برابر بیماری لایم، اقدامات زیر را می‌توان انجام داد:

• محدود کردن دسترسی به مناطق پرخطر: از آوردن سگ‌ها به نزدیکی مناطقی که کنه‌ها در آن‌ها زندگی می‌کنند، مانند مراتع، جنگل‌ها و مناطق شنی، خودداری کنید.
• نگهداری سگ‌ها در مسیرهای مشخص: هنگام قدم زدن در فضای باز، سگ‌ها را در مسیرهای تعیین‌شده نگه دارید تا از تماس با کنه‌ها جلوگیری شود.
• استفاده از واکسن: واکسیناسیون سگ‌ها در مناطقی که بیماری لایم شایع است، می‌تواند به پیشگیری از ابتلا کمک کند. واکسن‌ها باید به صورت سالانه تزریق شوند.
• استفاده از محصولات پیشگیری: محصولاتی مانند قطره‌ها، اسپری‌ها و یقه‌های ضد کنه می‌توانند به جلوگیری از گزش کنه‌ها کمک کنند. برخی از این محصولات بدون نسخه و برخی دیگر با نسخه دامپزشک در دسترس هستند.

این اقدامات می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به بیماری لایم در سگ‌ها کمک کنند و سلامت آن‌ها را در برابر این بیماری باکتریایی حفظ نمایند.

هزینه درمان بیماری لایم در سگ ها

هزینه‌های مربوط به درمان بیماری لایم در سگها متناسب با اندازه سگ، موقعیت جغرافیایی و شدت بیماری است. معمولاً هزینه‌های درمان زودهنگام با آنتی‌بیوتیک و داروها ممکن است بین 1 میلیون تا 6 میلیون تومان متغیر باشد.
با این حال، باید توجه داشت که استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است باعث خروج کامل باکتری از بدن نشود و اثرات طولانی‌مدت عفونت بورلیا در سگها را ایجاد کند که ممکن است نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر و هزینه‌برتر داشته باشد.
به عنوان مثال، هزینه درمان مشکلات کلیوی ناشی از نفریت لایم می‌تواند به چند ده میلیون تومان در طی چندین سال برسد. همچنین، با پیشرفت بیماری، نارسایی کلیه ممکن است ایجاد شود که باعث بدتر شدن کیفیت زندگی سگ می‌شود.

نحوه برداشتن کنه از روی سگ

مراقبت از سگ عزیزتان و جلوگیری از بروز مشکلات ناشی از کنه‌ها امری حیاتی است. هنگامی که حیوان خانگی شما به مناطق آلوده می‌رود، حتماً بلافاصله بعد از بازگشتش از بررسی دقیقی برخوردار باشید. کنه‌ها از نوعی حشره بسیار کوچک هستند که در مراحل اولیه اندازه‌شان بسیار کوچکتر از سر سوزن است، اما به مرور زمان با تغذیه بیشتر اندکی بزرگ‌تر می‌شوند.

اگر متوجه شدید که کنه‌ای روی سگتان حرکت می‌کند، این نشان‌دهنده این است که هنوز شروع به تغذیه نکرده است. در این صورت، باید سریعاً کنه را از بین ببرید و آن را در الکل فرو ببرید تا مطمئن شوید دوباره مشکل‌ساز نمی‌شود.
اگر یک کنه به پوست حیوانتان متصل شده و شروع به گزیدن کرده است، می‌توانید آن را با موچین‌های نازک یا ناخن‌هایتان از نزدیک محکم بگیرید و آن را به شکل مستقیم بیرون بکشید. ابزارهایی همچون موچین‌های ویژه نیز برای این منظور وجود دارند، اما باید با احتیاط استفاده شوند تا قسمت‌هایی از کنه روی پوست باقی نماند.
از دستکش‌های یک‌بار مصرف یا دستمال‌های پارچه‌ای استفاده کنید تا انگشتانتان را محافظت کنید. همچنین، ممکن است برای مهار سگ خود به کمک شخص دیگری نیاز داشته باشید. به خاطر داشته باشید که از بین بردن سریع کنه از اهمیت بسیاری برخوردار است و می‌تواند به طور قابل توجهی به بهبود وضعیت حیوانتان کمک کند.

عواقب درمان نشدن بیماری لایم

عدم درمان بیماری لایم در سگ‌ها می‌تواند به مشکلات جدی و تأثیرگذار برای سلامتی آنها منجر شود. در زیر، عواقب این بیماری در صورت عدم درمان به طور دقیق توضیح داده شده است:

• افزایش شدید علائم بیماری: عدم درمان باعث افزایش شدید علائم بیماری می‌شود، که ممکن است باعث کاهش کیفیت زندگی سگ شود. این علائم می‌تواند شامل کاهش وزن، دردهای مفاصل، ضعف عضلانی و اختلالات در سیستم عصبی باشد.
• تبخال‌های مختلف: بیماری لایم ممکن است باعث ایجاد تبخال‌های مختلف در بدن سگ شود که ممکن است به شدت تأثیرگذار باشند. در موارد شدید، این تبخال‌ها می‌توانند باعث وخامت و تلف شدن بافت‌ها و ارگان‌ها شوند.
• مشکلات در ارگان‌های داخلی: بیماری لایم ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در ارگان‌های داخلی مانند کلیه، کبد، ریه، قلب و سیستم عصبی مرکزی سگ شود که می‌تواند به مشکلات جدی تر منجر شود.
• تأثیر بر سلامت عمومی: بدون درمان مناسب، بیماری لایم می‌تواند به طور کلی بر سلامت عمومی سگ تأثیر بگذارد و کیفیت زندگی آن را کاهش دهد.

با توجه به این عواقب جدی، درمان به موقع بیماری لایم بسیار حیاتی است و می‌تواند به جلوگیری از تبعات جدی و تأثیرگذار آن بر سلامتی سگ کمک کند. بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه نشانه‌ای از بیماری لایم در سگ خود، بهتر است به دامپزشک مراجعه کرده و برای درمان به موقع بیماری اقدام نمایید.

قلاده ضد کک و کنه برای سگ ها

قلاده‌های ضد کک و کنه عمدتاً از مواد شیمیایی خاصی ساخته شده‌اند که برای پیشگیری از حمله کک و کنه به حیوانات خانگی مانند سگ و گربه استفاده می‌شوند. این قلاده‌ها معمولاً شامل ترکیباتی هستند که برای حشرات و کنه‌ها سمی است و از آنها جلوگیری می‌کند که به بدن حیوانات نفوذ کنند و عفونت ایجاد کنند.
مواد مؤثر در این قلاده‌ها به عنوان نوروتوکسین شناخته می‌شوند که به سیستم عصبی حشرات و کنه‌ها اثر می‌کنند. این مواد سمیتی که به حشرات اعمال می‌کنند، از این سبب به عنوان سم شناخته می‌شوند. این نوروتوکسین‌ها در دوزهای پایین و مناسب برای سگ و گربه بی‌خطر هستند، اما اگر دوز بیش از حدی به حیوانات وارد شود، ممکن است عوارض جانبی و ناخواسته داشته باشد.
مهمترین نکته در مورد استفاده از قلاده‌های ضد کک و کنه این است که آنها برای پیشگیری از حمله حشرات به حیوانات خانگی استفاده می‌شوند، اما برای درمان عفونت‌های قبلی ناکارآمد هستند. به علاوه، در صورت استفاده از داروهای ضد حشره دیگر مانند قرص‌های ضد کک و کنه یا اسپری‌های ضد حشره، باید قلاده را باز کرد تا دوز دارو به اندازه مناسب وارد بدن حیوان نشود.

واکسن بیماری لایم

واکسن علیه بیماری لایم واکسنی است که در دسترس است، اما توصیه شده استفاده از آن برای هر سگ مناسب نیست. دلیل این موضوع این است که خطر ابتلا به بیماری لایم برای هر سگ متفاوت است و واکسن نمی‌تواند برای همه سگ‌ها به‌طور کامل مؤثر باشد.
واکسن لایم تخمین زده می‌شود که از ۶۰ تا ۸۳ درصد از عفونت جلوگیری می‌کند. برای حفظ محافظت بهتر، نیاز به واکسیناسیون مجدد هر ۶ تا ۱۲ ماه است. همچنین، این واکسن باید به سگ‌هایی که آزمایش بیماری لایم آنها مثبت است داده نشود.
بسیاری از دامپزشکان معتقدند که پیشگیری از ابتلا به کنه‌ها طی فصل‌هایی از سال که خطر کنه بیشتر است، از جمله فصول گرما، از واکسن لایم ایمن‌تر و مؤثرتر است. بنابراین، ممکن است دامپزشک شما واکسن لایم را برای سگ شما توصیه نکند.

آیا انسان به بیماری لایم مبتلا می شود؟

بله انتقال بیماری لایم از سگ به انسان مستقیماً اتفاق نمی‌افتد. بیماری لایم به طور مستقیم از سگ به انسان منتقل نمی‌شود. اصلی‌ترین راه انتقال بیماری لایم به انسان توسط کنه‌های آلوده است که بر روی گیاهان، در جنگل، چمن، یا حتی در حیاط خانه وجود دارند.
به طور عمده، انتقال بیماری لایم از طریق نیش کنه‌های مربوط به گونه‌های خاصی از کنه‌های اختصاصی به بیماری لایم، مانند کنه زغالی (Ixodes scapularis) در امریکای شمالی و کنه اروپایی (Ixodes ricinus) در اروپا، صورت می‌گیرد.
بنابراین، اگر یک کنه آلوده به بیماری لایم از محیط خارجی به داخل خانه شما وارد شود و بر روی سگ شما قرار گیرد، ممکن است بعداً این کنه بتواند از طریق سگ به بدن شما یا سایر افراد خانواده منتقل شود و بیماری لایم را منتقل کند. این مسئله بیشتر به عوامل محیطی و مدیریت حشرات خانگی بستگی دارد تا به عملکرد سگ خود.
بنابراین، برای جلوگیری از ابتلا به بیماری لایم، مهم است که اقداماتی همچون استفاده از روش‌های جلوگیری از نیش کنه‌ها، مدیریت حشرات در محیط خانه و انجام بررسی‌های سلامتی منظم برای تشخیص زودرس بیماری انجام شود.

آیا گربه ها به بیماری لایم مبتلا می شوند؟

بله بیماری لایم در گربه‌ها نادر است و در عمل به طور زیادی اتفاق نمی‌افتد. با این حال، از آنجا که باکتری‌های عامل بیماری لایم توانایی انتقال به گربه‌ها را دارند، تئوری بر این است که اگر یک گربه توسط کنه آلوده به بیماری لایم نیش خورده باشد، ممکن است به طور نادری بیماری را انتقال دهد. اما تاکنون هیچ موردی از ابتلا به بیماری لایم در گربه‌ها در محیط‌های غیرآزمایشگاهی گزارش نشده است.
از این رو، بیماری لایم در گربه‌ها به عنوان یک مسئله شایع محسوب نمی‌شود. اما با توجه به اینکه بیماری لایم در انسان‌ها و سگ‌ها شایع است، اگر شما حیوان خانگی دارید، می‌توانید به علامت‌ها و علائم عفونت در حیوان خود توجه کنید و در صورت نیاز به دامپزشک مراجعه کنید. اطلاعات در مورد انتقال بیماری لایم و علائم آن در حیوانات خانگی می‌تواند به شما کمک زیادی کند تا سلامتی حیوان خانگی خود را حفظ کنید.

ملاحظات

1. در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در سگ خود، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید.
2. تشخیص و درمان زودهنگام بیماری لایم برای جلوگیری از عوارض جدی ضروری است.
3. با پیشگیری های ساده می توان از ابتلای سگ خود به بیماری لایم جلوگیری کرد.

جمع بندی
بیماری لایم یک بیماری عفونی جدی است که می تواند سگ ها را مبتلا کند. این بیماری توسط کنه های آلوده منتقل می شود و علائم آن می تواند شامل تب، بی حالی، کاهش اشتها، درد مفاصل، تورم مفاصل و بزرگ شدن غدد لنفاوی باشد. تشخیص بیماری لایم با معاینه فیزیکی و آزمایش خون انجام می شود. درمان با آنتی بیوتیک و داروهای ضد التهاب انجام می شود.
پیشگیری از این بیماری با استفاده از داروهای ضد کنه و کنه کش ها و معاینات منظم سگ برای یافتن کنه امکان پذیر است. در صورت مشاهده هر یک از علائم بیماری لایم در سگ خود، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان زودهنگام برای جلوگیری از عوارض جدی ضروری است. با اقدامات پیشگیرانه ساده می توان از ابتلای سگ خود به بیماری لایم جلوگیری کرد.

بیشتر بخوانید: عفونت قارچی کرم حلقوی در حیوانات چیست؟ درمان، علل و علائم آن

منبع: www.vet.cornell.edu