پزشک شهر - فشار خون بالا، که به قاتل خاموش نیز معروف است، یکی از شایعترین بیماریهای جهان است که میتواند منجر به عوارض جدی سلامتی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه شود. خبر خوب این است که با برخی تغییرات ساده در سبک زندگی و درمانهای خانگی میتوانید فشار خون خود را به طور طبیعی کنترل کنید. از آنجایی که بیماری فشار خون از بیماری های شایع در میان افراد در دنیای امروز است، سعی داریم در این مطلب راه های درمان خانگی فشار خون بالا را با هم مرور کرده تا در صورت نیاز از آنها بهره ببریم.
مجله سلامت پزشک شهر با ارائه مطالب، به شما در انتخاب بهترین راهکار برای سلامتی خود کمک میکند. اما فراموش نکنید که این اطلاعات صرفا جهت آگاهی است و جایگزین نظر پزشک معالج شما نیست. برای تشخیص و جراحی باید به پزشک مراجعه کنید.
فشار خون بالا چیست؟
فشار خون بالا یا هایپرتانسیون، وضعیتی است که نیرویی که خون از قلب به شریانها منتقل میشود، بیش از حد معمول است. وقتی فشار خون بالاست، خون با فشار بیشتری از طریق شریانها عبور میکند. این باعث افزایش فشار روی بافتهای حساس در دیوارههای شریانی و خسارت به عروق خونی میشود.
حدود نیمی از بزرگسالان آمریکایی تحت تأثیر فشار خون بالا قرار میگیرند. این وضعیت به عنوان یک قاتل خاموش شناخته میشود، زیرا معمولاً علائم قابل توجهی ایجاد نمیکند تا زمانی که آسیب جدی به قلب وارد شود. در صورتی که فشار خون بالا تحت درمان قرار نگیرد، میتواند به سلامتی سیستم قلبی و عروقی آسیب برساند و منجر به بروز مشکلات جدی مانند افتادگی قلبی، سکته قلبی، یا حتی نارسایی کلیه شود.
فشار خون نرمال و سالم چیست؟
فشار خون نرمال و سالم در واقع میزان فشاری است که خون بر روی دیوارههای شریانها و عروق به مدت زمانی که قلب استراحت میکند (فشار دیاستولیک) و هنگامی که قلب به نیروی کاملش میزند (فشار سیستولیک)، معمولاً ایدهآل تلقی میشود. به طور کلی، فشار خون نرمال و سالم به شرایطی اشاره دارد که فشار خون سیستولیک زیر ۱۲۰ میلیمتر جیوه و فشار خون دیاستولیک زیر ۸۰ میلیمتر جیوه باشد.
وقتی قلب انقباض می کند، فشاری که خون بر روی دیوارههای شریانها اعمال میکند، فشار خون سیستولیک نامیده میشود. در حالی که هنگامی که قلب در حالت استراحت است و دیوارههای شریانها فشار خون را نگه میدارند، فشار خون دیاستولیک نامیده میشود.
پس از انقباض بطن چپ قلب، خون به شریانها پمپاژ میشود و فشار خون سیستولیک به وجود میآید. در زمانی که قلب در حالت استراحت قرار دارد و بطن چپ پر از خون برگشتی از ریهها است، فشار خون دیاستولیک محاسبه میشود.
این مقادیر معمولاً به عنوان معیارهای فشار خون نرمال و سالم مورد قبول قرار میگیرند. اگر فشار خون بیش از این مقادیر باشد، ممکن است به عنوان فشار خون بالا تشخیص داده شود و نیاز به بررسی و مداخله پزشکی داشته باشد.
علائم فشار خون بالا
علائم فشار خون بالا میتوانند متنوع باشند و بسته به شدت و مدت زمان بیماری، متفاوت باشند. در برخی افراد، فشار خون بالا ممکن است بدون علائم خاصی باشد ولی در دیگران ممکن است علائم و عوارض متنوعی ایجاد شود. برخی از علائم شایع فشار خون بالا شامل موارد زیر میشود:
- سردرد: سردرد معمولاً یکی از علائم شایع فشار خون بالاست، اگرچه سردرد ممکن است به عوامل دیگر نیز منتسب شود.
- تاری دید: افراد ممکن است تاری دید، دید کدر و اختلالات دیداری دیگر را تجربه کنند که به فشار خون بالا بازمیگردد.
- درد قفسه سینه: درد یا فشار در قفسه سینه میتواند نشانه اختلالات قلبی ناشی از فشار خون بالا باشد.
- سرگیجه و سرخوردگی: این علائم نیز معمولاً با فشار خون بالا مرتبط هستند و ممکن است در افرادی که فشار خونشان بالاست، اتفاق بیافتد.
- تنگی نفس: افراد ممکن است در هنگام فعالیتهای روزمره یا ورزش تنگی نفس و ضعف نفس داشته باشند که ممکن است به فشار خون بالا بازگردد.
مهمترین راه برای تشخیص فشار خون بالا اندازهگیری منظم و دورهای فشار خون است. اگر احساس میکنید که ممکن است فشار خون شما بالا باشد یا اگر علائمی از فشار خون بالا در خود مشاهده میکنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی از وضعیت شما بگیرد و درمان مناسب را تجویز کند.
درمانهای خانگی برای فشار خون بالا
درمان خانگی فشار خون با داشتن تحرک
یکی از روش های پایین آوردن سریع فشار خون بالا در منزل داشتن تحرک است. راهکار اولیه در کنترل فشار خون خود، تحرک و ورزش منظم است. ورزش کردن به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در روز نقش اساسی در بهبود وضعیت سلامتی شما دارد. این فعالیتها علاوه بر کاهش فشار خون، به تقویت روحیه، افزایش انرژی و تعادل روحی کمک میکنند و ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی و دیابت را کاهش میدهند. اگر برای مدت زمان طولانی غیرفعال بودهاید، بهتر است با پزشک خود در مورد برنامه ورزشی مناسب برای شما مشاوره کنید. او میتواند بر اساس وضعیت سلامتی شما، نوع و میزان ورزش مناسب را توصیه کند.
رژیم غذایی سالم
راه دوم برای کنترل فشار خون خود، پیگیری رژیم غذایی DASH است. این رژیم غذایی معتبر با کاهش فشار خون تا ۱۱ میلی متر جیوه، میتواند بهبود بخشی قابل توجهی را به شرایط شما ببخشد. اصول اصلی این رژیم غذایی شامل:
- مصرف میوهها، سبزیجات و غلات کامل.
- مصرف محصولات لبنی کم چرب، گوشت کم چرب، ماهی و آجیل.
- اجتناب از مصرف غذاهایی که دارای چربیهای اشباع هستند، مانند محصولات غذایی فرآوری شده، محصولات لبنی با چربی بالا و گوشتهای چرب.
با رعایت این اصول و ادامه دادن به رژیم DASH، میتوانید بهبود چشمگیری در فشار خون خود تجربه کنید. اما قبل از شروع هرگونه تغییر در رژیم غذایی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
درمان خانگی فشار خون با دور کردن نمک
راهکار سوم برای کنترل فشار خون خود، کاهش مصرف نمک است. کاهش مقدار مصرف سدیم میتواند بهبود قابل توجهی در فشار خون شما داشته باشد. برخی افراد، با مصرف بیش از حد سدیم، مایعات بدن خود را نگه میدارند که باعث افزایش فشار خون میشود.
به توصیههای انجمن قلب آمریکا (AHA)، میزان مصرف سدیم شما باید بین ۱۵۰۰ میلیگرم تا ۲۳۰۰ میلیگرم در روز باشد. این معادل کمتر از نیمی از یک قاشق چایخوری نمک است.
برای کاهش مصرف سدیم، از اضافه کردن نمک به غذاها پرهیز کنید. یک قاشق چایخوری نمک حاوی ۲۳۰۰ میلیگرم سدیم است. به جای آن، از گیاهان و ادویههای دیگر برای افزودن طعم به غذاها استفاده کنید. همچنین، از مصرف غذاهای فرآوری شده که حاوی مقدار زیادی سدیم هستند، پرهیز کنید. همیشه برچسب محصولات را با دقت بخوانید و در صورت امکان، گزینههای کم سدیم را انتخاب کنید.
کم کردن وزن اضافی
از دست دادن وزن اضافی است. حتی از دست دادن فقط ۱۰ پوند (۴.۵ کیلوگرم) میتواند بهبود قابل توجهی در فشار خون داشته باشد. چربی اضافی در منطقه اطراف کمر، به نام چربی احشایی، میتواند مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کند؛ به طور کلی مردان باید اندازه کمر خود را زیر ۴۰ اینچ (۱۰۱ سانتیمتر) حفظ کنند، در حالی که زنان باید کمری کمتر از ۳۵ اینچ (۸۹ سانتیمتر) را هدف قرار دهند.
در راه از دست دادن وزن، میتوانید از انواع مکملهای لاغری نیز استفاده کنید، البته با مشاوره پزشک یا متخصص تغذیه. انتخاب روشهای سالم و متناسب برای کاهش وزن، میتواند بهبود زیادی در فشار خون و سلامتی کلی شما داشته باشد.
محدود کردن الکل
مصرف زیاد الکل میتواند عوارضی برای سلامتی ایجاد کند، از جمله افزایش فشار خون. همچنین، مصرف بیش از حد الکل میتواند اثربخشی برخی داروهای فشار خون را نیز کاهش دهد. انجمن قلب آمریکا (AHA) توصیه میکند مردان مصرف خود را به دو نوشیدنی الکلی در روز محدود کنند، در حالی که زنان باید مصرف خود را به یک نوشیدنی الکلی در روز محدود کنند. با محدود کردن مصرف الکل، میتوانید به کنترل فشار خون خود کمک کرده و سلامتی خود را بهبود بخشید.
درمان خانگی فشار خون با کم کردن استرس
استرس میتواند به طور موقت فشار خون شما را افزایش دهد و اگر بیش از حد باشد، ممکن است فشار خون شما را برای مدت زمان طولانی نگه دارد. بهتر است سعی کنید با هر راهی که به ذهنتان میرسد، استرس خود را کاهش دهید. این میتواند شامل تمرینات آرامش بخش مانند یوگا یا تمرینات تنفسی، وقت گذرانی در فعالیتهایی که شما را شاداب و خوشحال میکنند، یا حتی ممارسه تکنیکهای مدیریت استرس مانند مدیتیشن و تمرین تفکر مثبت باشد. با کاهش استرس، میتوانید نهتنها فشار خون خود را کنترل کنید بلکه سلامتی و کیفیت زندگی خود را نیز بهبود بخشید.
داروهای گیاهی مناسب برای درمان فشار خون بالا
- دارچین: دارچین یک ادویهای است که خوشمزه است و به کاهش فشار خون کمک میکند. میتوانید آن را به صورت پودر در غذاها و نانها اضافه کنید یا به صورت چای مصرف کنید.
- زیرفون: از گل و پوست درخت زیرفون برای کاهش فشار خون و آرامش بدن استفاده میشود. معمولاً در وزهای پایین مورد استفاده قرار میگیرد.
- زالزالک: زالزالک یک درمان گیاهی مؤثر برای کاهش فشار خون است که در طب سنتی چین مورد استفاده قرار میگیرد. مکملهای آن به صورت قرص، شربت و چای در بازار موجود است.
- تخم کرفس: از تخم کرفس برای افزودن طعم به سوپ و غذاهای دیگر استفاده میشود. در طب چینی نیز برای کاهش فشار خون به کار میرود و مطالعات نیز این موضوع را تأیید کردهاند. همچنین از آب کرفس نیز میتوان برای کاهش فشار خون استفاده کرد.
- بومادران: گیاه بومادران انواع مختلفی دارد که هر کدام دارای خواص دارویی و درمانی متفاوتی هستند. برخی از انواع بومادران میتوانند باعث اتساع عروق خونی محیطی شوند و در نتیجه کمک به کاهش فشار خون کنند. نوع دیگری از بومادران میتواند موجب کاهش فشار خون دیاستولیک و سیستولیک شود. با این حال، استفاده از بومادران در دورههای بارداری و شیردهی توصیه نمیشود.
- سیر: سیر دارای خواص آنتی اکسیدانی بسیاری است که میتواند به کاهش چربی خون و گلوکز سرم خون کمک کند، و در نتیجه فشار خون را در افراد مبتلا به فشار خون بالا کاهش دهد. بنابراین، مصرف سیر خشک یا تازه میتواند مفید باشد.
- هل: هل یک ادویه هندی است که در بسیاری از غذاهای جنوب شرقی آسیا استفاده میشود. تحقیقات نشان داده است که مصرف روزانه پودر هل میتواند به کاهش فشار خون کمک کند. میتوانید از دانههای هل یا پودر آن در غذاها مانند سوپ، کیک و نان استفاده کنید.
توصیه های خوراکی و طبیعی برای کاهش فشار خون بالا
توصیههای خوراکی و طبیعی برای کاهش فشار خون بالا میتواند بهبود قابل توجهی در سلامت قلبی و عروقی شما داشته باشد. این توصیهها شامل مصرف برخی مواد غذایی و گیاهان دارویی است که خواص خاصی برای کاهش فشار خون دارند. در ادامه توصیههای خوراکی و طبیعی برای کاهش فشار خون را میتوانید بخوانید:
- پرتقال و سیب درختی: خوردن این میوهها میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
- شنبلیله: افزودن شنبلیله به غذاهای مختلف مانند کوکو، آش و سوپ میتواند در کاهش فشار خون موثر باشد.
- تخم خیار: مصرف دم کرده تخم خیار به صورت روزانه ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند.
- گریپ فروت: خوردن گریپ فروت به صورت ناشتا میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
- خیار تازه: خوردن خیار تازه و بدون نمک روزی سه عدد صبح ناشتا و عصر و شب قبل از خواب میتواند مفید باشد.
- عناب: نوشیدن آب عناب میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
- فندق: خوردن فندق نیز ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند.
- زالزالک: مصرف زالزالک میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
- گلابی: مصرف مرتب گلابی میتواند مفید باشد.
- انگور: میل انگور در ساعات مشخصی میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
- توت فرنگی: ریشه و برگ توت فرنگی نیز ممکن است به کاهش فشار خون کمک کنند.
- خرما: در صورت داشتن فشار خون بالا، مصرف خرما را به مقدار مناسب کاهش دهید.
هرچند این مواد طبیعی میتوانند به کاهش فشار خون کمک کنند، اما تأثیرات آنها ممکن است در هر فرد متفاوت باشد. بنابراین، قبل از شروع هرگونه تغییرات در رژیم غذایی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
برای کاهش فشار خون بالا چه بخوریم
برای کاهش فشار خون بالا، تغییراتی در رژیم غذایی و استفاده از برخی مواد طبیعی میتواند مفید باشد. در ادامه، توصیههایی برای کاهش فشار خون بالا را میتوانید بخوانید:
- قراقاط: مصرف دمکرده قراقاط میتواند به کاهش فشار خون کمک کند و قاتل فشار خون بالا است.
- برگ درخت زیتون: دمکردن برگ درخت زیتون و مصرف آن میتواند در کاهش فشار خون مؤثر باشد.
- والک: مصرف والک نیز ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند.
- توت فرنگی: دمکردن ریشه و برگ خشک توت فرنگی و مصرف آن میتواند در کاهش فشار خون موثر باشد.
- سرخ ولیک: دمکردن سرخ ولیک نیز میتواند در کاهش فشار خون مفید باشد.
- طالبی: مصرف طالبی در صبح و عصر میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
- هسته هلو: مصرف هسته هلو به میزان مناسب میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
- زغال اخته و هندوانه: مصرف زغال اخته و هندوانه نیز ممکن است در کاهش فشار خون مؤثر باشد.
- مامیران: برخی افراد اعتقاد دارند که مصرف مامیران میتواند به تنظیم فشار خون کمک کند.
- عناب: مصرف عناب میتواند در کاهش فشار خون مفید باشد.
- مغز هسته شلیل: مصرف مغز هسته شلیل نیز به کاهش فشار خون کمک میکند.
در کنار این توصیهها، مهم است که از مصرف موادی مانند نمک، قهوه و مواد نفاخ خودداری کنید، و به اندازه کافی مایعات مانند آب مصرف کنید. همچنین، بهتر است مصرف موادی که ممکن است فشار خون را بالا ببرند مثل قهوه و الکل، محدود شود.
پایین اوردن فشار خون بالا فوری
فشار خون بالا که به هایپرتانسیون هم معروفه، وضعیتیه که در اون نیروی فشار خون به دیواره رگ ها به طور مداوم بالا میره. اگر فشار خون به طور مزمن بالا باشه، میتونه به رگ ها و اندام های حیاتی بدن آسیب بزنه.
اگر فشار خون بالا دارید، پزشک شما داروها یا تغییرات سبک زندگی را برای کمک به کنترل آن تجویز می کند. تغییرات سبک زندگی که می تواند به کاهش فشار خون کمک کند عبارتند از:
- کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، حتی کاهش وزن کم می تواند به کاهش فشار خون شما کمک کند.
- فعالیت بدنی منظم: هدف شما باید حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط در اکثر روزهای هفته باشد.
- رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی DASH برای کمک به کاهش فشار خون طراحی شده است. این رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کم چرب و کم سدیم است.
- کاهش مصرف سدیم: اکثر بزرگسالان باید کمتر از 2300 میلی گرم سدیم در روز مصرف کنند.
درمان خانگی فشار خون بالا و سردرد
برای درمان خانگی فشار خون بالا و سرگیجه می توانید روش های زیر را امتحان نمایید:
- استراحت: اگر سردرد دارید، مهم است که استراحت کنید و از تاریکی و سر و صدا دوری کنید.
- کمپرس سرد: کمپرس سرد را به مدت 15 تا 20 دقیقه در چند بار در روز روی پیشانی یا پشت گردن خود قرار دهید.
- داروهای مسکن بدون نسخه: داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می توانند به تسکین سردرد کمک کنند.
- مایعات: نوشیدن مایعات فراوان می تواند به جلوگیری از کم آبی بدن کمک کند، که می تواند باعث سردرد شود.
- محرک ها را اجتناب کنید: از کافئین، الکل و نیکوتین که می توانند سردرد را بدتر کنند، خودداری کنید.
نکات مهم
مهم است که فشار خون خود را به طور منظم در خانه یا مطب پزشک خود رصد کنید. این به شما کمک میکند تا از کنترل فشار خون خود مطلع شده و در صورت نیاز تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید.
اگر فشار خون بالا دارید، مهم است که با پزشک خود در مورد بهترین روشهای درمانی برای شما صحبت کنید. پزشک شما ممکن است داروهای تجویزی را برای کمک به کنترل فشار خون شما تجویز کند.
جمع بندی
با اتخاذ برخی از تغییرات ساده در سبک زندگی و درمانهای خانگی، میتوانید فشار خون خود را به طور طبیعی کنترل کرده و خطر ابتلا به عوارض جدی سلامتی را کاهش دهید. به یاد داشته باشید که همیشه قبل از شروع هر برنامه درمانی جدید با پزشک خود مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی دیابت