آیا گرفتگی و آبریزش بینی دارید و نمی‌دانید علت آن چیست؟ از کجا بفهمیم که با سرماخوردگی مواجه هستیم یا سینوزیت (عفونت سینوس)؟ در این مقاله پزشک شهر یاد میگیریم چطور تفاوت سینوزیت با سرماخوردگی را تشخیص دهیم و آنها را درمان کنیم.
ممکن است علائم سرماخوردگی و سینوزیت مشترک باشند یا سینوزیت بعد از سرماخوردگی رخ دهد و تشخیص علائم آنها از هم کمی دشوار باشد.
علائم سرماخوردگی
بیش از ۲۰۰ نوع ویروس سرماخوردگی وجود دارد که هر کدام می توانند علت بیماری ما باشند. اصلی ترین عامل سرماخوردگی - ۴۰٪ از موارد ابتلا به سرماخوردگی - خانواده ای از ویروس ها به نام راینوویروس (Rhinoviruses) هستند.
علائم سرماخوردگی معمولا شامل:
- گلو درد
- گرفتگی بینی
- عطسه
- ترشحات غلیظ بینی یا خلط به رنگ غیر طبیعی
- آبریزش بینی و گاهی سرفه و گرفتگی صدا
سینوزیت چیست؟
سینوس ها گروهی حفره متصل به هم در استخوان جمجمه هستند که در حالت عادی خالی هستند. زمانی که مبتلا به سینوزیت می شویم بجای هوا، عفونت این حفره ها را پر و مسدود می کند. مکان دقیق سینوس ها بین چشم ها و پشت بینی، گونه و پیشانی به شکل قرینه است.
سلول های دیواره سینوس نوعی ماده چسبناک (موکوس) ترشح می کنند که جلوی ورود میکروب ها و آلودگی های دیگر را به دستگاه تنفس می گیرد. ساختار مژک مانند داخل سینوس ها این ترشحات را به سمت بیرون حرکت می دهند تا از بینی دفع شوند.
زمانی که سرما می خوریم، ممکن است ویروس باعث عفونت سینوس ها و در نتیجه ایجاد التهاب بافت آن ها شود. نام این عارضه عفونت ویروسی سینوس یا سینوزیت ویروسی است؛ البته همچنین ممکن است علت عفونت سینوس باکتری ها باشند.
شما می توانید برای بررسی دقیق تر به دکتر ویروس شناسی در شیراز مراجعه کنید.
علائم سینوزیت
در هر دو مورد سینوزیت باکتریایی یا ویروسی، دیواره سینوس ها ملتهب می شود و ترشحات به خوبی تخلیه نمی‌شوند. بنابراین بیمار دچار علائم سینوزیت می شود، مانند:
- احساس فشار و سردرد
- ترشحات زرد یا سبز رنگ بینی و گلو
- تب
- از دست دادن حس بویایی
- درد دندان یا فک بالا
- خستگی
آیا انواع سردرد و راه های درمان آنها را می شناسید؟
تشخیص تفاوت سینوزیت و سرماخوردگی
سه راه اصلی برای تشخیص فرق سینوزیت و سرماخوردگی وجود دارد. غیر از احساس سنگینی سر و فشار در پیشانی یا بینی که با تکان دادن سر شدید می شود، می توانید بفهمید علت بیماری عفونت سینوس است یا سرماخوردگی ساده:
تفاوت سرماخوردگی با سینوزیت: طول بیماری
معمولا علائم سرماخوردگی بدون درمان خاص یا با روش های خانگی بعد از ۳ تا ۵ روز خوب می شوند. علائم عفونت سینوس (سینوزیت) مخصوصا زمانی که علت آن باکتری باشد ممکن است حتی با گذشت ۱۰ روز هم بهبود پیدا نکنند. بنابراین اگر بیش از ۱۰ روز است که سرما خورده اید اما حالتان بهتر نمی‌شود، به احتمال زیاد دچار سینوزیت هستید و باکتری باعث عفونت و التهاب سینوس های شما شده است.
تفاوت سرماخوردگی با سینوزیت: حالت یا الگوی بیماری
راه دیگر تشخیص سینوزیت و سرماخوردگی حالت بیماری است. مثلا زمانی که فکر می کنید سرماخوردگی شما رو به بهبود است و دارد تمام می شود، ناگهان علائم شدیدتر از قبل بر می گردند. این موضوع به این معنی است که چیزی که در ابتدا سرماخوردگی بود حالا تبدیل به سینوزیت و پر شدن سینوس با باکتری یا ویروس شده است.
درمان سینوزیت و سرماخوردگی
معمولا درمان سرماخوردگی نیازی به مراجعه به پزشک ندارد چون داروی ضد ویروس (آنتی وایرال) خاصی برای آن وجود ندارد. با مصرف قرص استامینوفن یا سرماخوردگی (کلد اکس یا ادالت کلد) می توانید علائم سرماخوردگی را کنترل کنید.
همچنین برای درمان خانگی سرماخوردگی و رفع علائم تنفسی موارد زیر مناسب هستند:
- قرقره آب نمک
- شست و شوی بینی با آب نمک
- نوشیدن آب و مایعات کافی (دمنوش، چای و ...)
- خوردن غذای سالم (نخوردن سرخ کردنی و فست فود)
درمان سینوزیت در خانه
درمان سینوزیت نیز تفاوت چندانی با سرماخوردگی ندارد. البته علاوه بر موارد بالا، استفاده از بخور برای باز شدن مسیر تنفسی و تخلیه عفونت سینوس ها توصیه می شود. در صورتی که علت سینوزیت عفونت باکتری باشد، مصرف آنتی بیوتیک هایی مانند آموکسی سیلین تاثیر مثبتی در کوتاه کردن روند بیماری خواهد داشت.
چرا برای سینوزیت به پزشک مراجعه کنیم؟
با این که بیشتر موارد عفونت سینوس خودبخود خوب می شوند بهتر است برای جلوگیری از بازگشت مجدد سینوزیت هر از چند ماه به متخصص گوش حلق و بینی مراجعه کنید. علاوه بر این گاهی علت سینوزیت بیماری قارچی است که با روش های خانگی درمان نمی‌شود و نیازمند اقدام پزشکی است. عفونت قارچی سینوس ها حتی ممکن است با گذشت چندین ماه بهتر نشود و برای برطرف شدن لازم باشد عمل جراحی بینی انجام دهید.
پیشگیری از سینوزیت و سرماخوردگی: راهکارهای موثر برای سلامت بینی
برای جلوگیری از ابتلا به سینوزیت و سرماخوردگی، رعایت برخی اصول مراقبتی و بهداشتی بسیار مهم است. در ادامه، چندین راهکار موثر برای حفظ سلامت بینی و پیشگیری از این بیماری‌ها آورده شده است:
شستشوی مکرر دست‌ها: یکی از اصلی‌ترین راه‌های انتقال ویروس‌ها و باکتری‌ها، تماس دست‌ها با سطوح آلوده و سپس لمس صورت است. شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون می‌تواند از این انتقال جلوگیری کند.
استفاده از ماسک در محیط‌های عمومی: ماسک می‌تواند از انتقال ویروس‌های سرماخوردگی و سایر عفونت‌ها جلوگیری کند، به‌ویژه در مکان‌های شلوغ و پر ازدحام.
مرطوب نگه داشتن هوا: هوای خشک می‌تواند به خشکی بینی و تحریک سینوس‌ها منجر شود. استفاده از دستگاه‌های رطوبت‌ساز در خانه به حفظ رطوبت بینی کمک می‌کند.
پرهیز از سردی و تغییرات شدید دما: قرار گرفتن در معرض دمای سرد و سپس گرم می‌تواند به عفونت‌های سینوسی و سرماخوردگی منجر شود. پوشیدن لباس مناسب برای جلوگیری از تغییرات شدید دما ضروری است.
تقویت سیستم ایمنی بدن: رژیم غذایی مناسب، مصرف ویتامین C، خواب کافی و ورزش منظم می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و احتمال ابتلا به سرماخوردگی و سینوزیت را کاهش دهند.
رعایت بهداشت بینی: استفاده از اسپری‌های نمکی یا شستشوی بینی با آب نمک می‌تواند به تمیز نگه‌داشتن سینوس‌ها و جلوگیری از التهاب و عفونت کمک کند.
پرهیز از آلرژن‌ها: آلرژی‌ها یکی از علل اصلی سینوزیت و آبریزش بینی هستند. شناسایی و جلوگیری از مواجهه با مواد حساسیت‌زا می‌تواند از ابتلا به این مشکلات پیشگیری کند.
منبع: مقالات پزشکی دانشگاه Harvard و MyCleveland درباره تفاوت سینوزیت و سرماخوردگی
